ЖИ – тренд емес, қажеттілік
Әлібек Полатовтың айтуынша, жасанды интеллект бүгінде жекелеген эксперимент немесе сән қуған бағыт емес, ірі компаниялар үшін бәсекеге қабілеттіліктің басты шартына айналып отыр.
«Shai.Pro – корпоративтік сегментке арналған жасанды интеллект агенттерінің платформасы. Біз ірі компаниялардың ішкі бизнес-процестерін оңтайландырып, автоматтандырумен айналысамыз. Қысқасы, уақыт пен ресурсты үнемдейтін шешімдер ұсынамыз», – дейді ол.
Жоба 2024 жылы іске қосылған. Сол жылдың наурыз айында стартап алғашқы инвестиция ретінде 1 млн доллар тартса, қыркүйекте тағы 5 млн доллар инвестиция алған. Бұл – Қазақстандағы ЖИ саласына деген сұраныстың нақты көрсеткіші.
Инвестиция қайдан келді?
Жобаға инвестиция салған – қазақстандық инвестор Руслан Адилбаев. Оның айтуынша, жасанды интеллектінің басты құндылығы – деректермен қауіпсіз жұмыс істеу мүмкіндігі.
Қазіргі таңда кең тараған ChatGPT, Gemini секілді модельдер ашық интернет арқылы жұмыс істейді. Бұл – құпия немесе коммерциялық маңызы бар ақпараттың сыртқа шығу қаупін арттырады. Ал ірі компаниялар үшін бұл – аса өзекті мәселе.
«Біз клиентке ЖИ-ды жабық контурда орнатамыз. Яғни жүйе интернетке қосылмайды, барлық дерек компанияның ішінде қалады. Бұл – ақпараттық қауіпсіздіктің басты талабы», – дейді Полатов.
Цифрландыру экономиканы қалай өзгертеді?
Сұхбатта цифрландырудың ел экономикасына тигізер әсері де кеңінен қозғалды. Спикердің айтуынша, цифрлық шешімдер:
- бір адамның бірнеше адамның жұмысын атқаруына,
- процестерді жылдамдатуға,
- шығынды азайтуға,
- өнімділікті арттыруға мүмкіндік береді.
«Бұрын бірнеше сағат, тіпті күндер кететін жұмыстарды қазір жасанды интеллект минуттар ішінде орындайды. Бұл – экономиканың тиімділігін арттыратын нақты құрал», – дейді ол.
Осы тұрғыда мемлекет басшылығының цифрландыруға басымдық беруі – заңды әрі уақыт талабына сай қадам.
Қазақстанның басты артықшылығы мен әлсіз тұсы
Әлібек Полатов Қазақстанның ЖИ енгізудегі басты артықшылығы – сұраныстың жоғары болуы деп есептейді. Бизнес те, мемлекет те жаңа технологияның қажеттігін түсініп отыр.
Алайда әлсіз тұстар да жоқ емес. Ең негізгі мәселе – деректердің сапасы мен жүйесіздігі.
«Деректер көп, бірақ олар шашыраңқы, тазаланбаған. Әр мекеме өз бетінше жұмыс істейді, интеграция әлсіз. Бұл – ЖИ дамуын тежейтін фактор», – дейді ол.
Сонымен қатар бюрократиялық кедергілер мен рұқсат алу процестерінің күрделілігі де цифрландыру қарқынын баяулатады.
Кадр мәселесі және инвестиция тарту
ЖИ саласында кадрлық әлеует – шешуші фактор. Спикердің айтуынша, Қазақстанда экожүйе қалыптасып келеді:
университеттер, стартап-инкубаторлар, дуалды білім беру жүйесі бар.
«Студенттер оқу барысында-ақ практикалық тәжірибе жинайды. Бұл – дұрыс бағыт. Егер біз 4–5 ірі стартапты шетелдік инвестициямен шығара алсақ, ол басқа инвесторларға да сигнал болады», – дейді ол.
Инвесторлар үшін ең маңыздысы – тұрақты экономикалық орта, ашық ереже және сенімді экожүйе.
Жасанды интеллект және білім: қауіп бар ма?
Сұхбатта ЖИ-дың білім беру саласына ықпалы да қозғалды. Қазір кез келген оқушы күрделі есепті немесе тапсырманы бірнеше секундта шешіп ала алады. Бұл – бір жағынан мүмкіндік, екінші жағынан – қауіп.
«Үй тапсырмасының форматын өзгерту керек. Балаларды ЖИ-ға тәуелді етпей, оны дұрыс басқаруға үйрету маңызды. ЖИ ойланбайды, ол ойлауға көмектеседі. Ал ойлау – бәрібір адамда болуы тиіс», – дейді Полатов.
Қорытынды
Жасанды интеллект – тоқтатуға болмайтын үдеріс. Оны жоққа шығару да, тыйым салу да нәтиже бермейді. Ең маңыздысы – оны саналы түрде қолдану, басқару және ұлттық мүддеге сай дамыту.
«Егер біз ЖИ-ды пайдалануды үйретпесек, көштен қалып қоямыз. Басқалар оны қолданып стартап құрып жатқанда, біз сырттан бақылап қалмауымыз керек», – дейді спикер.
