Зерттеу OECD-тің Better Life Index әдістемесі негізінде жүргізілген. Индекс табыс, еңбек, тұрғын үй, қауіпсіздік, денсаулық, әлеуметтік байланыстар секілді негізгі көрсеткіштерді қамтиды.
Әлеуметтік қолдау мен қауіпсіздік — жоғары деңгейде
Зерттеу нәтижесіне сәйкес, қазақстандықтардың 93,3%-ы қиын жағдайда сүйенетін адамы бар екеніне сенімді. Бұл — ЭЫДҰ елдеріндегі орташа көрсеткіштен (91%) жоғары.
Сондай-ақ азаматтардың дәл осындай үлесі — 93,3% — полицияға сенетінін және түнгі уақытта көшеде өзін қауіпсіз сезінетінін айтқан. Бұл қоғамдық қауіпсіздік деңгейінің салыстырмалы түрде жоғары екенін көрсетеді.
Жұмыспен қамту: тұрақтылық бар, артық жүктеме азайған
Еңбек нарығындағы жағдай да оң динамика көрсетіп отыр.
Бір жылдан астам уақыт жұмыссыз жүргендердің үлесі 1%-ға дейін төмендеген (–2 пайыздық тармақ).
Еңбекке қабілетті жастағы халықтың 80%-ы тұрақты жұмыс істейді.
Аптасына 50 сағаттан артық жұмыс істейтіндер үлесі небәрі 2% ғана. Ал ЭЫДҰ елдеріндегі орташа көрсеткіш — 7,1%.
Бұл деректер қазақстандықтардың еңбек пен жеке өмір арасындағы тепе-теңдікті біртіндеп сақтай бастағанын аңғартады.
Өмірге қанағаттану — орташа деңгейден жоғары
Қазақстандықтар өз өміріне беретін жалпы баға бойынша да алдыңғы қатарда.
- Қазақстандағы өмірге қанағаттану деңгейі — 7,6 балл
- ЭЫДҰ елдеріндегі орташа көрсеткіш — 7,3 балл
Яғни, субъективті тұрғыда қазақстандықтар өз өмір сапасын дамыған елдер деңгейінен төмен деп есептемейді.
Әлсіз тұстар: тұрғын үй мен өмір ұзақтығы
Дегенмен, зерттеу кейбір проблемалық бағыттарды да көрсетіп отыр.
🔻 Тұрғын үй жағдайы
ЭЫДҰ елдерінде бір адамға орта есеппен 1,7 бөлмеден келеді. Ал Қазақстанда бұл көрсеткіш небәрі 0,8 бөлме. Бұл — тұрғын үй тығыздығы әлі де жоғары екенін білдіреді.
🔻 Күтілетін өмір сүру ұзақтығы
Қазақстанда орташа өмір сүру ұзақтығы — 75,4 жас, ал ЭЫДҰ елдерінде бұл көрсеткіш 81 жасқа тең. Денсаулық сақтау сапасы мен өмір салтын жақсарту бағытында әлі де жұмыс қажет екенін осы дерек айқын көрсетеді.
Қорытынды
2024 жылғы деректерге сүйенсек, Қазақстанда әлеуметтік байланыс, қауіпсіздік және жұмыспен қамтусалаларында жағдай жақсы. Азаматтар өз өміріне жалпы алғанда риза. Алайда тұрғын үй қолжетімділігі мен халықтың өмір сүру ұзақтығы секілді бағыттар әлі де жүйелі реформалар мен ұзақмерзімді саясатты талап етеді.
Өмір сапасы индексі — ел дамуының айнасы. Ал бұл айна Қазақстанның әлеуеті бар екенін, бірақ әлі де жетілдіретін тұстары жеткілікті екенін көрсетіп отыр.
