Абаттандыру жобасы саялы аймақты мегаполистегі маңызды экологиялық кеңістік ретінде қалпына келтіруге және тұрғындарға заманауи эко-оазис құруға бағытталған.
Жобаның негізі — тұрғындардың пікірлері
Жұмыстарға қалалық тұрғындар арасында жүргізілген әлеуметтік сауалнамалардан кейін кірісілді, онда шамамен мың алматылық қатысты. Тұрғындардың ұсыныстары жаңарту концепциясының негізі болды.
Сауалнама нәтижесінде көпшілік саялы аймақты қаланың негізгі табиғи нысаны ретінде қалпына келтіруді, демалыс пен спортқа қолайлы аймақтар құруды, табиғи ортаны сақтап, халықтың экологиялық санасын арттыруды қалайды деп көрсеткен.
Эко-оазис концепциясы
Жоба Баума саялын тек табиғи ескерткіш ретінде емес, мегаполис ішінде заманауи эко-оазис ретінде қайта брендтеуге бағытталған. Жаңа концепция саялды рухани, эмоциялық және физикалық қалпына келу орнына айналдырады, мұнда табиғат пен қала үйлесімді үйлеседі.
Негізгі инженерлік шешім — балалар мен спорт алаңдары және техникалық жолдардан басқа барлық жерде асфальт-бетон өнімдерін қолданбау. Барлық жаяу жүргіншілер жолдары экологиялық таза, су өткізгіш материалдардан, мысалы, ұсақ сығымдалған гравийдан жасалады. Мұндай жабын топырақ демалуын сақтап, кез келген ауа райында серуендеуге ыңғайлы.
Үш аймақ — үш демалыс форматы
Саял үш аймаққа бөлінген:
• Сыртқы аймақ — тұрғындардың белсенді табиғи демалыс қажеттіліктерін қанағаттандыруға арналған. Мұнда воркаут, паркур алаңдары, памп-трек, жүгіру жолы, үстел теннисі аймағы, ит серуендеу алаңы, экстремалды веложол трассасы пайда болады.
• Орташа аймақ — тыныш демалыс және табиғатпен танысуға арналған. Мұнда экостендтер, көрініс әткеншектері, эко-беседкалар, экотропалар және қоқыс контейнерлері орналастырылады. Бұл аймаққа келушілер демалып қана қоймай, табиғатты танып, экологиялық мәдениетті қалыптастыра алады.
• Орталық ядро — табиғи ортаны сақтау аймағы, адамның араласуы аз. Тығыз ағаштар, табиғи рельеф және су көзі тыныштық атмосферасын жасайды.
Қауіпсіздік және экологиялық мәдениет
Қауіпсіздік пен жайлылықты арттыру үшін жаңа жарықтандыру орнатылады. Белсенді аймақтарда 4,5 метрлік бағандар, эко-аймақтарда 1 метрлік төмен жарық шамдары орнатылады, бұл экожүйеге әсер етпейді.
Барлық кіреберістерде қоқысты сұрыптап жинауға арналған контейнерлер қойылады. Олардың орналасуы қызмет көрсету мен қоқыс шығаруды жеңілдету үшін таңдалған. Саялда заманауи орындықтар, эко-шұңқырлар және навигациялық инфо-стендтер де пайда болады.
Бауманы еске алу: арт-нысандар
Оңтүстік кіреберісте Эдуард Баум — саялдың негізін қалаушыға арналған инсталляция орнатылады. Ол жеке фрагменттерден жасалған, белгілі бұрышта зерттеушінің портреті пайда болады. Екінші композиция — «Жылдық сақиналар» Сейфуллин көшесіндегі кіреберісте уақытты, өсу мен үздіксіз дамуды символдайды.
Болашақ даму жоспарлары
Болашақта визит-орталық ашылады, онда келушілер саял тарихы, флора мен фаунасы және қаланың табиғатты қорғау жобалары туралы ақпарат алады.
Барлық жұмыстар аяқталғаннан кейін Баума саялы заманауи табиғи паркке айналады, мұнда үйлесімділік, қауіпсіздік және экологиялық таза орта біріктіріледі. Бұл спортпен айналысуға, отбасымен демалуға, табиғатты бақылауға және қала мен табиғат арасындағы байланысты сезінуге мүмкіндік береді.
Жаңарту жұмыстары Алматы қаласы әкімі Дархан Сатыбалдының тапсырмасымен «Жасыл Алматы» бағдарламасы аясында жүзеге асырылады. Барлық жұмыстардың аяқталуы 2026 жылдың мамырына жоспарланған.