Ойлаңызшы, сіз велосипедпен жүйткіген тасжолға шықтыңыз, ал айналаңызда бәрі жарыс көліктерімен зулап барады. Excel-де қорын есептеп жүрген бизнес дәл осылай көрінеді. Қолмен жүргізілетін есептің күні өтті. Қазір тіршілік ету де, табыс табу да сенімді жүйеге байланысты. Ол тек есеп жүргізіп қоймайды, деректерді талдап, алдағыны болжай алады. Мұнда көмекке машиналық оқытуға негізделген заманауи қорды басқару жүйесі келеді.
Неге қазір Excel жеткіліксіз?
Бәріміз де Excel-ден бастадық. Қарапайым жұмыстарға ыңғайлы құрал. Бірақ мыңдаған тауар атауы, жүздеген жеткізуші мен ондаған мың клиент болса, ол – азаптың өзі. Адамның қателігі, формуладағы бұрыс жазу, деректердің уақытылы жаңармауы – бәрі қордағы сәйкессіздікке әкеледі. Ең бастысы, Excel ертең не болатынын болжамайды. Жаңа маркетингтік науқан немесе өзгерген тренд сұранысқа қалай әсер ететінін ескере алмайды.
Неге сұранысты болжау қажет?
Дәл болжамсыз – ақшаңызды тігіп қойған лотерея ойыны сияқты. Сұранысты төмен бағаласаңыз – тауар тапшы, клиент кетеді. Артық әкелсеңіз – қойма толы, ал ақшаңыз «қатып қалған» активке айналады. Сол үшін сұранысты алдын ала көре алатын жүйесіз бизнес тиімді жұмыс істемейді.
Машиналық оқыту ойынды қалай өзгертеді?
Мұнда құтқарушы – машиналық оқыту (ML). Бұл сиқыр емес, деректерді талдап, адам байқамайтын заңдылықтарды табатын технология. Автоматтандырылған жүйе арқасында болжау «шамалаудан» нақты есепке айналады. Статистикалық әдістерден айырмашылығы – ML-модельдер қателіктен сабақ алып, болжамды барған сайын дәлірек жасайды.
Модель пайдаланатын деректердің мысалы:
- бірнеше жылдық сату тарихы;
- маусымдық және циклдік өзгерістер;
- маркетингтік науқандар туралы ақпарат;
- сыртқы факторлар: экономика, мереке, ауа райы;
- клиент пен бәсекелестің әрекеті.
Автоматтандырудың әсері
Жаңа жүйеге көшу – жай ғана бағдарлама ауыстыру емес, бұл – стратегия. Автоматтандыру қойма шығынын азайтып, тәуекелді төмендетеді. Артық немесе тапшы тауар мәселесі жойылады. Нәтижесінде тауар айналымы артып, табыс өседі.
Қорытынды
Excel мен ML-модельдің арасындағы таңдау – өткен мен болашақтың арасындағы таңдау. Қазіргі нарықта қателесуге болмайды. Сондықтан қорды басқарудағы мұндай технологияға салынған инвестиция шығынын өтеп қана қоймай, тұрақты бәсекелік артықшылық береді. Бұл – жай ғана бағдарламалық жаңарту емес, бұл – болашаққа жасалған стратегиялық қадам.