Ел халқының едәуір бөлігі ауылдық жерлерде тұрады, сондықтан ауыл тұрғындарының өмір сапасы мен денсаулығы — ұлттық деңгейдегі стратегиялық мәселе.
Жедел жәрдемнің қолжетімділігі мен тиімділігі
Ауылдық жерлерде жедел медициналық көмектің сапасы мен жылдамдығы ерекше маңызға ие. Алайда, жол жағдайының нашарлығы, көлік құралдарының ескіруі және жедел жәрдем бригадаларының жетіспеушілігі бұл қызметті тиімді жүзеге асыруға кедергі келтіреді. Қазіргі таңда ауылдағы жедел жәрдем көліктерінің бір бөлігі техникалық тұрғыда ескірген. Кейбір шалғай ауылдарға қыс мезгілінде жету мүлде мүмкін емес.
Үкімет бұл мәселені шешу үшін санитарлық авиацияны дамытып жатыр. Алайда тікұшақтар арқылы көмек көрсету тек төтенше жағдайларда жүзеге асырылады және бүкіл ауыл халқы үшін жаппай қолжетімді шешім емес. Сондықтан ауылдық жерлерге жаңа, заманауи, жолға төзімді көліктермен қамтамасыз ету — жедел жәрдем жүйесін жаңғыртудың нақты қадамы болмақ.
Медициналық сақтандыру мен әлеуметтік теңдік
Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі енгізілгелі бері, ауыл тұрғындары да тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінен бөлек, қосымша қызмет түрлерін пайдалана бастады. Бірақ бұл жүйенің ауылда нақты әрі тиімді жұмыс істеуі үшін тұрғындардың құқықтық сауаттылығы мен ақпараттану деңгейі жоғары болуы керек. Өкінішке қарай, ауыл тұрғындарының кейбірі өз құқығын білмейді, МӘМС жүйесіне тіркелмеген немесе тіркелу тәртібінен бейхабар. Бұл ақпараттық алшақтық — ауыл мен қала арасындағы тағы бір маңызды әлеуметтік шекара.
Болашақ бағыттар мен шешім жолдары
Қазақстан ауылдарындағы денсаулық сақтау жүйесін дамыту үшін кешенді және жүйелі көзқарас қажет. Бұл бағытта төмендегідей стратегиялық қадамдар маңызды:
Кадр саясатын қайта қарау – ауыл дәрігерлерінің жалақысын қала дәрігерлерінен жоғары ету, үздіксіз кәсіби оқытуды қамтамасыз ету;
Цифрлық медицинаны дамыту – телемедицинаны толыққанды енгізу, интернетпен қамтамасыз ету;
Жабдықтарды жаңарту – ауыл емханалары мен ФАП-тарды заманауи құрылғылармен жарақтандыру;
Жедел жәрдем қызметін жақсарту – жаңа көліктер, санитарлық авиацияны кеңінен енгізу;
Халықты ақпараттандыру – МӘМС жүйесі мен медициналық құқықтар жөнінде тұрақты түсіндіру жұмыстарын жүргізу.
Қорытынды
Ауыл — қазақ халқының рухани діңгегі. Ал ауыл тұрғындарының денсаулығы — ұлттық қауіпсіздік пен экономикалық тұрақтылықтың негізі. Ауылдағы денсаулық сақтау жүйесінің тиімді жұмыс істеуі тек медициналық мәселе емес, ол — мемлекеттің әлеуметтік әділеттілігін қамтамасыз етудің басты көрсеткіші. Қазіргі реформалар, жаңа бағдарламалар мен технологиялар ауыл медицинасына жаңа серпін беруге қабілетті. Бірақ бұл бағыттағы барлық өзгеріс нақты, тиянақты әрі ұзақ мерзімді стратегияға негізделуі тиіс. Халықтың әрбір мүшесіне, оның ішінде ең шалғай ауылда тұратын азаматқа да, сапалы әрі қолжетімді медициналық қызмет көрсету — Қазақстанның басты міндеттерінің бірі болуға тиіс.