Аутизмнің нақты себебі қандай?
Аутизмнің себебі — мидағы синаптикалық байланыстардың жетілуіне әсер ететін геннің бұзылуымен байланысты.
Қанша жаста аутизмді анықтауға болады?
Аутизмнің алғашқы белгілерін 6 айлық кезінен байқауға болады — бұл ескерту сигналдары, ал клиникалық Аутизм диагнозын психиатр 3 жастан кейін қояды.
Аутизмі бар балаларды қоғамдық орындарда қабылдау қандай деңгейде?
Қоғамдық орындарда аутизмі бар балаларды қабылдау деңгейі жыл сайын артып келеді. Қоғамның бұл мәселеге деген хабардарлығы артты, БАҚ-та жиі айтылып, инклюзивті білім беру кеңінен енгізілуде. Дегенмен, кейбір балабақшалар мен мектептер мұндай балаларды қабылдамай жатады, қоғамда кемсітушілік жағдайлары да әлі кездеседі.
Аутизм емделмейді, бірақ оны басқару және өмір сапасын жақсарту үшін тиімді тәсілдер бар.
Емдеу емес, түзету және қолдау әдістері қолданылады:
Арнайы терапиялар
• Қолданбалы мінез-құлық талдауы (ABA-терапия) – балалардың жағымды мінез-құлқын қалыптастырып, қажетсізін азайтуға бағытталған.
• Тіл және сөйлеу терапиясы – сөйлеуді дамытуға және қарым-қатынас машықтарын жақсартуға көмектеседі.
• Ерте араласу бағдарламалары – әсіресе 2–5 жас аралығында тиімді.
• Ерекше педагогика және дефектология – оқу процесін баланың жеке ерекшеліктеріне бейімдейді.
• Сенсорлық интеграция терапиясы – сезім мүшелерінің үйлесімді жұмыс істеуіне көмектеседі.
Психологиялық қолдау
• Психологпен немесе психотерапевтпен жұмыс – эмоционалды тұрақтылықты сақтауға көмектеседі.
• Ата-аналарға арналған тренингтер – баланы жақсы түсінуге мүмкіндік береді.
Медикаментозды қолдау
• Аутизмнің өзін емдейтін дәрі жоқ, бірақ: қобалжу, гиперактивтілік, ұйқысыздық сияқты қосымша белгілерді азайту үшін дәрі-дәрмектер тағайындалуы мүмкін.
Айта кетелік, Қазақстанда аутизмі бар 15 мыңнан астам бала тұрады. Ал, бейресми деректерге сүйенсек, 35 мыңнан асады.