Өлім жазасын қанша ел қолданады?
Amnesty International ҮЕҰ жинаған соңғы деректерге сәйкес, 2022 жылы:
• 55 ел өлім жазасын қолданды;
• Осы елдердің тоғызында өлім жазасы тек аса ауыр қылмыстар үшін ғана қолданылған, мысалы, бірнеше адам өлтіру немесе әскери қылмыстар;
• 23 ел өлім жазасына рұқсат береді, бірақ оны 10 жылдан бері орындамай келеді.
Жыл сайын қанша адам өлім жазасына кесіледі?
Amnesty International деректері ресми деректерден, бұқаралық ақпарат құралдарының хабарламаларынан және өлім жазасына кесілгендер, олардың отбасылары мен өкілдерінен алынған ақпараттан жасалған.
Қытай өлім жазасын қолдану статистикасын жарияламайды.
Қытайды қоспағанда, Amnesty International 2022 жылы әлем бойынша 883 өлім жазасын тіркеді.
Өлім жазасы қай елдерде жиі қолданылады?
• 2021 жылы 18 елмен салыстырғанда 2022 жылы өлім жазасы 20 елде орындалды.
• Amnesty International Қытай басқа елдерге қарағанда өлім жазасын жиі қолданады деп санайды. Елде жылына мыңдаған адам өлім жазасына кесіледі деп есептеледі, бірақ бұл растау мүмкін емес.
• Қытайдан басқа ең көп өлім жазасын Иран, Сауд Арабиясы, Египет және АҚШ орындаған.
Қанша мемлекетте өлім жазасы қолданылмайды?
• 112 елде өлім жазасы мүлде қолданылмайды, бұл 1991 жылы 48-ге аз.
• Алты ел 2022 жылға қарай өлім жазасын толығымен немесе ішінара алып тастайды.
• Төрт ел – Қазақстан, Папуа-Жаңа Гвинея, Сьерра-Леоне және Орталық Африка Республикасы – оны толығымен жойды.
• Экваторлық Гвинея мен Замбия өлім жазасы ең ауыр қылмыстар үшін ғана қолданылатынын айтты.
• 2023 жылдың сәуірінде Малайзия парламенті 11 ауыр қылмыс, соның ішінде кісі өлтіру мен терроризм үшін міндетті өлім жазасын алып тастауға дауыс берді.
• Гана парламенті 2023 жылдың шілдесінде өлім жазасын толығымен алып тастауға дауыс берді.