Мұз оятын ше: Шымкентте қар сілкуге 600 млн бөлген бе?

Newsroom.kz  порталы - Қаңтар оқиғаларынан кейін Қасым-Жомарт Тоқаев жаңа Қазақстанның құрылысына бағыт берді. Алайда,  мемлекеттік сатып алу веб-сайтына қарасаңыз, көптеген шенеуніктер оны ескі тәсілмен салуды жалғастыруда  деген пікірге келесіз. Кейбіреулер айына 50 мың теңгеге өмір сүруге тырысып жатқанда, күн шуақты Шымкентте миллиардтаған теңге қалада жоқ қалың қардан құтылу үшін қаржы жұсауға шешім қабылдады деп хабарлайды  Azattyq Rýhy сайтына сілтеме жасап  Әрине, көгалдандыру және күтіп ұстау шаралары таза ауа мен қала тазалығын сақтау үшін маңызды. Алайда, Шымкенттің ыстық климатын ескере отырып, бұл шығындар қаншалықты орынды деген сауал туындайды. Сонымен, биыл Шымкент шенеуніктері қала тұрғындарын гүл мен ағаш отырғызумен қуантуды ұйғарды. Мысалы, Қаратау ауданында ғана жасыл желектерді отырғызу және күту қызметтеріне 727,6 млн теңге жұмсалады. Қаратау ауданында 727,6 миллионға 77,4 мың көпжылдық гүл, 250 мың қызғалдақ, 117,6 мың жылдық гүл, 6,6 мың раушан, 4 мың жапырақты көшет, 72 қарағай, 1200 дана ергежейлі раушан отырғызу жоспарланған. Шенеуніктер ағаш отырғызуды көздемеді. Бірақ олар қалада өсіп келе жатқан 5 мың ағашты кесуге шешім қабылдады. Сондай-ақ, 14 мыңға жуық өскін, яғни ескі ағаштарды ауыстыру үшін табиғи түрде өсетін  көшеттер кесіледі. Қаланың әл-Фараби ауданында көгалдандыру және жасыл желектерді отырғызу жұмыстарына шамамен 804 млн теңге бөлу жоспарлануда. Сонымен қатар, Шымкент қаласының Еңбекші ауданындағы жасыл желектерді күтіп ұстау жұмыстарына 593 млн теңге бөлінді. Бұл сомаға 35,9 мың апатты және құрғақ ағаштарды кесу, 29,1 мың дана кесу, 57 мыңды ағарту, тағы 30,1 мың ағашты отырғызу кіреді. Алматыда санитарлық кесу деп аталатын ағаштардың санитарлық кесілуі балта астында сау және гүлденген Қызыл кітапқа енген ағаштар санитарлық кесу түрінде болған кезде бірнеше рет дау-жанжалдың себебі болды. Шымкентте биылғы жылдың наурыз-желтоқсан айларында техникалық құжаттамаға сәйкес қаланың бірнеше ауданында ондаған мың ағаштарды кесу  жоспарланған. Олардың орнына қала шенеуніктері жүздеген миллион теңгеге жаңаларын отырғызғысы келеді. Сондай-ақ, шығындар ретінде 30,1 дана "шайқау"көрсетілген. Шенеуніктердің қамын ойлайтын Шымкент тұрғындары үшін тек қуануға болады. Тіпті еліміздің ең суық қалаларының бірі – Өскеменде, қазаннан мамырға дейін қыс созылады, тұрғындар ағаштардың мұндай шайқалуы туралы естімеген. Шымкенттің үш ауданында көгалдандыру мақсатында шенеуніктер 2,1 млрд теңге жұмсауды жоспарлап отыр. Бұл тек 10 айға арналған сома-жұмыс наурыздан желтоқсанға дейін жүруі керек. Бірақ әкімдіктің шығындары мұнымен бітпейді. Шенеуніктер Абай ауданын механикалық және қолмен жинауға әлі де қамқорлық жасады. Олар бұл қызметтерді 2 млрд теңгеге бағалады. Оған қоса, Әл-Фараби ауданын жинауға тағы 1,4 млрд теңге қарастырылды. Ал Еңбекші ауданындағы санитарлық қызметтер салық төлеушілерге 1,8 млрд теңгеге түседі. Шымкенттің үш ауданын тазалауға барлығы 5,2 млрд теңге жұмсалмақ. Шенеуніктердің тәбетін салыстыру үшін біз бірнеше басқа лоттарды береміз, онда шығындар әлдеқайда аз, ал мұндай тендерлердің маңыздылығы өте жоғары. Мысалы, Шығыс Қазақстан ауылдарының бірінде көптен күткен су құбыры желілерінің құрылысы бюджетке 371 миллион теңгеге түседі. Ал Атырау облысындағы орта мектепті күрделі жөндеуге 259 миллион теңге жұмсалады. Алматыда 160 орындық балабақша құрылысы 840 миллион теңгеге бағаланды. Петропавлда шамамен сол 840 миллионға жуық колледждердің бірінің студенттерін қуантып, олар үшін жаңа жатақхана салады. Жалпы, көгалдандыруға бөлінген керемет сандарға және осы көгалдандырумен айналысатын компания қызметкерлеріне қарап, аязда да, ыстықта да жол бойындағы гүл төсектерін қолмен жақсартып, тіпті олардың ұйымдары миллиардтаған бюджеттік теңгеге қаржыландырылады деп ойламайсың. Қалай болғанда да, азаматтардың бұл санаты елдегі орташа жалақыға дейін айына 250 мың теңгені құрайды. "Қала аумағын тазалау, күтіп ұстау бойынша қызметтерге бөлінетін сомалардың айырмашылығына таңдануға болады. Кейбіреулер бұл аймаққа миллиардтаған, ал басқалары миллиондарды жұмсайды. Мүмкін алғашқы аумақтар он есе үлкен шығар. Мүмкін, сандар жай ғана асып кеткен шығар? Менің ойымша, қызметтердің бағасын, ұқсас бағыттар бойынша ұсынылатын қызметтердің санын салыстыру арқылы тексерген жөн. Барлық мемлекеттік қаражат тиімді жұмсалуы тиіс", - деп есептейді Мәжіліс депутаты Ирина Смирнова. Оның үстіне, жыл сайын жүздеген миллион бюджеттік теңгеге ондаған мың жаңа ағаш отырғызу, өкінішке орай, нәтижесіз болып шығады. Қазақстандық шенеуніктердің кең аяқпен өмір сүру тәсілі қысқа мерзімде өзгерту қиын болатын әдетке айналған сияқты. Әзірге қазақстандықтарға тұрғын үй, аурухана, мектеп, спорт нысандары жетіспейді, шенеуніктер тендерлерде керемет жомарттық танытуда.