Түркістан облысында инновацияларды енгізу: білім, цифрландыру және технологияны дамыту
Түркістан өңірі 2024–2025 жылдары Қазақстанның инновациялық дамуында айтарлықтай ілгерілеушілікке қол жеткізді. Мұнда білімнен бастап мемлекеттік басқару, инфрақұрылым және IT‑индустрияға дейінгі барлық салада өзекті жобалар енгізілуде.
• Білім саласындағы инновациялық бастамалар
2024 жылдың тамызында Түркістан қаласында өңір әкімдігінің қолдауымен білім саласына арналып өткізілген “Инновациялық жобалардың жәрмеңкесі” өткізілді. Бұл шараға аймақтың 17 ауданынан жасалған жобалар ұсынылды, соның ішінде Matatalab, Gode Play, Tolem, IoT board және Codrone робототехникасы сияқты заманауи технологиялар таныстырылды . Сондай-ақ виртуалды логикалық ойын Intellectum жобасы білім процесіне жаңа серпін беруді көздеді.
Осылайша пилоттық түрде енгізілген жобалар BilimLand платформасы, Face ID сәйкестендіру жүйесі, «Е‑кітапхана», «Е‑асхана» сияқты цифрлық құралдарды белсенді түрде қолдануды қамтамасыз етті. 20 инновациялық жоба арқылы оқушылар мен мұғалімдердің білім сапасы артты, тәжірибе алмасу мен цифрлық дағдыларды дамыту бағыты күшейді.
Инфрақұрылым және «Smart City» жобалары
2018 жылы Түркістанда құрылған «Цифрландыру орталығы» бірқатар ірі жобаларды үйлестіріп бастады. Оның ішінде «Ақылды квартал» жобасы – Отырар шағын ауданында 10 көпқабатты үйді қамтыды, қоғамдық көлік, бейнебақылау және «112» автоматты жүйесі енгізілуде . Қоғамдық көлік секторы цифрланған жүйеге айналдырылып, 21 автобусқа QR‑тоқталғыш құрылғылар, GPS‑бақылау орнатылды: облыстық және ауданаралық 594 маршрут қадағалауға алынды.
Тұрғын үй‑коммуналдық шаруашылықта олардың E‑SHANYRAQ интеграциялық платформасы арқылы ПИК қызметін цифрландыру, есеп билеттерін қадағалау, онлайн өтініш беру секілді мүмкіндіктер қалыптастырылды. 10 көпқабатты үй жүйеге енгізіліп, 17854 жеке электр және 291 жалпы жылу есептегіші E-SHANYRAQ платформасына қосылды.
IT-білім беру және кадрлық әлеует
Түркістан облысы 2025 жылғы «Digital Transformation Conference» іс-шарасында «Жылдың цифрлық трансформациясы» номинациясын жеңіп алды. Бұл марапат өңірдің цифрлық дамуындағы көшбасшылық көрсеткіштерін растайды . Аймақ 149 жаңа елдімекенді мобильді интернетпен қамтамасыз етіп, Түркістан, Сарыағаш және Жетісайда 5G технологиясын енгізген алғашқы өңірлер қатарына қосылды.
Сондай-ақ алғаш рет жасанды интеллект мектептері ашыла бастады, бұл республикалық IT‑білім беруді жаңа деңгейге көтеруге бағытталған қадам болды . Түркістан IT Hub орталығы стартаптарды қолдап, жас мамандар мен инвесторларды біріктіруде. Сонымен қатар, Woosong IT университетінің филиалы мен қытайлық IT-парк құру жобалары – өңірдің технологиялық экожүйесін кеңейтер бастама ретінде қарастырылуда.
Халықаралық және іскерлік байланыстар
2024 жылы өткен «Turkistan Investment and Tourism Forum – 2024» форумында цифрлық трансформация тақырыбында халықаралық спикерлер тәжірибе алмасып, облыстың инвестициялық әлеуетін арттыруға бағытталған ұсыныстар жасады. Форум барысында Hikvision, Astana Hub, Intellectum, Alaqan Technologies секілді компания басшылары өз жобаларын таныстырды.
Осындай ауқымды инвестициялық диалог өңірді халықаралық IT жобаларға тартуға, қытай және корей компанияларымен технологиялық серіктестік орнатуға септігін тигізуде. Бұл жағдай алдағы уақытта облыс экономикасының дамуына ықпал ететін IT индустриялық парк пен білім беру инфрақұрылымын дамытуға негіз қалады .
Қоғамдық әсері және нәтижелері
• Білім сапасы: инновациялық жобалар арқылы оқушылардың оқуға деген қызығушылығы артты, цифрлық сауаттылық пен педагогикалық тәжірибенің тиімділігін жоғарылатты.
• Қызмет көрсету тиімділігі: мемлекеттік және коммуналдық секторда цифрлық жүйелердің енгізілімі әкімшілері мен тұрғындарға қызмет көрсету жылдамдығын арттырды.
• Экономикалық әсер: IT-инфрақұрылым мен жаңа стартап орталықтар өңірдің инвестициялық тартымдылығын арттырып, инновациялық экономиканы қолдауға септесті.
• Эко‑инициативалар: цифрландыру басқармасы қызметкерлері экологиялық акцияларды өткізіп, өңірдің экологиялық мәдениетін жетілдіруге үлес қосты – 200‑ге жуық ағаш көшеттері отырғызылды.
Түркістан облысы инновациялар мен цифрлық технологияларды жан-жақты енгізуде Қазақстандағы үлгі орталықтарына айналуда. Білім саласындағы жобалардан бастап халыққа қызмет көрсету, IT‑индустрияны дамыту және экологиялық бастамалар – бұлардың барлығы өңірдің тұрақты дамуына айрықша ықпал етеді. Болашақта технологиялық парк, университет филиалы, білім беру стартаптары сынды бастамалар Түркістанды Орталық Азиядағы заманауи инновациялық орталыққа айналдырмақ.