Нені меңзеп отыр?
Қазақстанның АҚШ-қа экспорты негізінен мұнай мен металдардан тұрады. Сарапшылардың пікірінше, бұл өнімдердің 90%-дан астамы бұған дейін арнайы сауда режиміне сәйкес баж салығынан босатылған. Сонымен қатар, Қазақстан тарапынан АҚШ өнімдеріне қарсы ешқандай ресми шектеу шаралары қолданылып отырған жоқ.
Соған қарамастан, Трамптың хаты қатаң ескерту сипатына ие: егер Қазақстан тарапынан қандай да бір қарсы әрекет байқалса, одан да қатаң экономикалық шаралар қабылдануы мүмкін. Алайда Трамп келіссөз жүргізуге ашық екенін де нақты атап өткен. Бұл оның Қазақстанмен жаңа шарттар жасасуға немесе қосымша жеңілдіктерге қол жеткізуге ұмтылып отырғанын білдіруі мүмкін.
Жалғыз Қазақстан емес
Бұндай хат тек Қазақстанға ғана емес, Оңтүстік Корея, Жапония, Малайзия және Оңтүстік Африка елдеріне де жолданған. Бұл АҚШ тарапынан жекелеген мемлекеттерге емес, әлемдік экспорттаушы елдерге жүйелі сауда қысымын көрсететін ауқымды экономикалық стратегияның бір бөлігі болуы ықтимал.
Қазақстан не істемек?
Астана әзірге бұл мәселеге қатысты ресми және ұстамды үн қатты. ҚР Сауда және интеграция министрлігі жағдайды мұқият бақылап отырғанын және АҚШ-пен өзара тиімді негіздегі диалог жүргізуге дайын екенін білдірді. Бұл ретте Қазақстан тарапының дипломатиялық ептілік пен салқынқанды саясат ұстануы маңызды.
Саяси астары
Дональд Трамптың мұндай шешімдері оның ішкі және сыртқы саясаттағы жаңа бағыттарын көрсетеді. Әлемдік сауданы қайта пішіндеуге ұмтылған Трамп әкімшілігі экспортқа тәуелді елдерге қысым жасау арқылы өз өнеркәсібін қорғауды көздейді. Қазақстан үшін бұл — экономикалық қауіп қана емес, сонымен бірге жаңа келісімдерге жол ашатын дипломатиялық мүмкіндік те.
Қорытынды
Трамптың ұсынысы — Қазақстан үшін сауда және сыртқы саясаттағы жаңа кезеңнің бастамасы болуы мүмкін. Егер Астана бұл диалогты дұрыс бағытта жүргізе алса, Қазақстан экономикалық мүдделерін қорғап қана қоймай, АҚШ-пен қарым-қатынасын да нығайта алады. Ең бастысы — сабырлы, принципті және прагматикалық ұстаным.