Қазақстандағы ең үздік баспасөз хатшылары кімдер?

Елімізде Үкімет отставкаға кетіп, ауыс-түйіс болып жатқан уақытта, newsroom.kz порталы жыл қорытындысын шығарып, облыстар мен Республикалық маңызы бар қалалардың баспасөз хатшыларының рейтингін жасауды жөн көрді.

Рейтингті құру кезінде әртүрлі факторлар, соның ішінде әлеуметтік желілер арқылы кері байланыс, ресми сайттардың толықтығы және бұқаралық ақпарат құралдарындағы жарияланымдар ескерілді.

2023 жылы елеулі әлеуметтік-саяси өзгерістер кезеңінде Қазақстандағы облыс әкімдерінің баспасөз хатшылары ақпараттық саясат пен өңірлердің имиджін қалыптастыруда ерекше рөлді атқарды. Қоғаммен қарым-қатынастың тиімділігі ғана емес, сонымен бірге халықтың билікке деген сенім деңгейі де олардың кәсібилігі мен жұмысты үйлестіруіне байланысты болды.
Мемлекеттік органдардың баспасөз қызметтерінің жұмыс процесі, әсіресе қаңтар айындағы қайғылы оқиғалардан кейін, ашықтықты талап ете бастады.

Әр аймақ өз қиындықтарына тап болды және баспасөз қызметтері өздерінің басқару дағдылары мен ресурстарына сүйене отырып, оларға әртүрлі жауап берді. Жауаптар жеткіліксіз болған кездер де болды. Бұл қоғам тарапынан белгілі бір сын мен сұрақтар туғызды.
2023 жыл - түрлі оқиғаларға толы болып, аймақтардың баспасөз қызметтерінің кәсібилігі сынға түсті. Еске салайық, сол жылы бірнеше аймақ басшылары Президенттің Жарлығымен ауыстырылды, бұл да баспасөз қызметінің динамикасына әсер етті.

Newsroom.kz сайты өткізген рейтингте облыстар мен Республикалық маңызы бар қалалардың әкімдерінің ең үздік баспасөз хатшыларын анықтады. Бұған дейін 2023 жылғы Қазақстандағы өңірлер бөлінісіндегі негізгі оқиғаларды еске түсірейік:

• Алғаш рет 45 аудан мен облыстық маңызы бар қалалардың әкімдерін тікелей сайлау өтті, бұл билік институттарының жұмыс динамикасын өзгертті.
• 4 қарашада халық саны 20 миллион адамға жетті. Қазақстанның мерейтойлық азаматтары Ұлытау және Жетісу, Атырау, Ақмола және Түркістан облыстарында дүниеге келді.
• Алматылықтар Досаевқа деген сенім туралы пікірталас тудырған ауқымды петицияны іске қосты.
• Astana LRT жобасы үзілістен кейін қайта жанданды. Тұрақты қаржыландыру шартымен келесі жылдың соңына дейін Astana LRT-де эстакада бойынша құрылыс-монтаждау жұмыстарын, оның ішінде рельсті монтаждауды және электрлендіруді аяқтау, сондай-ақ 8 станция салу және сынақ пайдаланумен іске қосу-жөндеу жұмыстарын бастау жоспарлануда. Қалған 10 станцияны 2026 жылдың соңына дейін іске қосу жоспарлануда.
• 29 қазанда Қарағанды облысындағы Костенко шахтасында жарылыс құрбандары үшін аза тұту күні жарияланды.

Енді рейтингтің өзіне көшейік. 

1 орын – Мира Сүлейменова

Түркістан облысы әкімінің баспасөз хатшысы БАҚ үшін тәуліктің кез келген уақытында қызмет етеді. Қызылорда облысының 45 жастағы тумасы ведомствоның баспасөз қызметін 5 жылдан астам уақыт басқарады (2019 жылдан бастап), бұған дейін ол Түркістан облысы Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының баспасөз қызметінің басшысы қызметін атқарды.
Мира Сүлейменова өңірдің бұрынғы әкімі Өмірзақ Шөкеевке қызмет жасап, кейін қазіргі әкім Дархан Сатыбалдымен ортақ тіл таба алды. Журналистер Түркістан облысы әкімдігінің жедел жұмысын, жергілікті БАҚ-пен тұрақты брифингтер өткізеді. Бұл басқа аймақтарда жетіспейтін нәрсе.
Айта кетейік, Түркістан облысының ресми сайтында 2023 жылдың 1 қаңтары мен 31 желтоқсаны аралығында 1750-ге жуық материал жарияланған. Аймақтың әлеуметтік желілері де белсенді. Әкімдіктің ақпараттық саясатының кемшіліктері арасында әлеуметтік желілердегі жазбалардың көпшілігі тек қазақ тілінде жарияланатынын атап өтуге болады. Алайда, аймақтың ерекшеліктерін, атап айтқанда оның этникалық құрамын ескере отырып, сіз бұған көзіңізді жұма аласыз.

Айта кетейік, облыс әкімі әлеуметтік желілерде де белсенді жұмыс істей бастады. Бүгінгі таңда оның әлеуметтік желілердегі ресми беттерінде 20 000 жазылушы бар. Түркістандықтар оған пікір жазып, тікелей жүгінуге дағдыланған. Әкімде өзіне жолданған бірде-бір үндеуді жауапсыз қалдырмайды. 
Түркістан облысы 2024 жылғы ақпандағы жағдай бойынша: Инстраграмда – 123к жазылушы, Фейсбукте – 26 мың жазылушы, сондай-ақ басқа да байланыс арналары бар.

2 орын - Ақмарал Олжабаева

БАҚ Астана қаласы әкімдігінің баспасөз қызметінің жұмысын әр түрлі бағалайды. Бір жағынан, мегаполистегі жоғары азаматтық белсенділік уақытында жауап алып үйреніп қалған журналистердің қызметімен байланысты.
Екінші жағынан, 2019 жылы баспасөз қызметінің басшысы лауазымына тағайындалған Ақмарал Олжабаеваның жұмысы барысында жұмыстың ашық жүйесі құрылды. Осы жылдар ішінде ол елорданың екі әкімі – Алтай Көлгінов және Жеңіс Қасымбекпен жұмыс істей алды.
Екі әкім де ақпараттық салада белсенді болды. Көлгінов, атап айтқанда, Instagram-дағы ең танымал әкімдердің бірі болды, қазір оған 134 мың адам жазылды.

2023 жылы Ақмарал Олжабаеваның басшылығымен Астананың баспасөз қызметі өз сайтында 1500-ге жуық материал жариялады. Айта кету керек, БАҚ-та айтылғандай, Астана 2023 жылы көш бастап тұр.
Астана 2024 жылғы ақпандағы жағдай бойынша: Инстраграмда – 329 мың жазылушы, Фейсбукте – 21 мың жазылушы, сондай-ақ басқа да байланыс арналары бар.

3 орын - Марина Шаповалова

Тәжірибелі баспасөз хатшысы Марина Шаповалова, бұрын Астана әкімі Жеңіс Қасымбектің баспасөз хатшысы қызметін атқарған, жыл қорытындысы бойынша үздік үштікке кірді. Оның басшылығымен бір жыл ішінде сайтта жарияланған 2000 - ға жуық материалдар жасалды.
Әлеуметтік желілерде белсенді жұмыс істегеніне қарамастан, облыс әкімдігінің жазылушылар саны әлі 20 мыңнан аспады.
Өңірлік БАҚ облыс әкімдігінің басшылығымен оның қызметін жариялау бойынша орасан зор жұмыс жүргізуде. Бұл әкімдік пен оның ведомстволық бағынысты құрылымдарының жұмысына арналған жаңалықтарды, сұхбаттарды, фото - және бейнематериалдарды тұрақты жариялауда көрініс табады. Бұл жерде бақ-пен тиімді өзара іс-қимыл жасай алатын Марина Шаповалованың еңбегі бар екені сөзсіз. Оның жұмысының арқасында журналистер ақпаратқа кедергісіз қол жеткізе алады, сондай-ақ қызықтырған сұрақтарға жедел жауап алу мүмкіндігіне ие.

Қарағанды облысы 2024 жылғы ақпандағы жағдай бойынша: Инстраграмда – 14,1 мың жазылушы, Фейсбукте – 5,4 мың жазылушы, сондай-ақ басқа да байланыс арналары бар.

Рейтинг көшбасшыларынан басқа, Жамбыл облысының баспасөз қызметі жұмысының жоғары деңгейін атап өткіміз келеді. Ол материалдарды жас санаттарына бейімдей отырып, азаматтарды ақпараттандыру үшін әртүрлі арналарды белсенді қолданады. Бұл ақпаратты облыстың барлық тұрғындары үшін қолжетімді және түсінікті етуге мүмкіндік береді.

Сонымен қатар, жаңадан құрылған үш облыстың баспасөз қызметі - Жетісу, Абай, Ұлытау-әлі жұмысмағына енген жоқ. 
Айта кету керек, рейтингке Алматы қаласының баспасөз қызметі кірмеген, дегенмен бұл мегаполис еліміздегі ең ірі және маңызды елдердің бірі. БАҚ-та қала басшысы Ерболат Досаевқа қатысты сын жиі кездеседі, бірақ баспасөз қызметі бұл сындарға әрдайым тиімді жауап бере бермейді. Досаевтың өзі айтқандай, қазіргі уақытта оның баспасөз хатшысы жоқ. Бұл ішінара қала әкімшілігінің нақты және дәйекті байланыс стратегиясының жоқтығын түсіндіруі мүмкін. Қиындықтарға қарамастан, Алматының баспасөз қызметі өз жұмысын жақсартып, БАҚ пен жұртшылық үшін ашық әрі қолжетімді бола алады деген үміт бар.

Newsroom.kz рейтингі баспасөз қызметтерін тиімдірек жұмыс істеуге ынталандыруға, сондай-ақ халыққа ұсынылатын ақпараттың сапасын арттыруға арналған. Әлеуметтік медианың рөлі өте үлкен ақпараттық технологиялар дәуірінде бұл тәсіл ақпаратты кең аудиторияға қол жетімді және түсінікті етуге мүмкіндік береді.

Newsroom.kz рейтингі бұл баспасөз қызметінің жұмысын бағалау құралдарының бірі ғана. Азаматтардың, журналистер мен сарапшылардың пікірі бірдей маңызды рөл атқарады. Сондықтан барлық деңгейдегі әкімдіктердің баспасөз қызметтерінің жұмысын жақсарту бойынша тиімді шешімдер әзірлеу үшін барлық мүдделі тараптар арасында сындарлы диалог жүргізуді жалғастыру қажет.

Тұрақты негізде ай сайынғы мониторинг болады.