Темекі ең аз қолданылатын алғашқы ондыққа Нигерия (2,6%), Гана (2,8%), Панама (4,5%), Уганда (4,5%) және Эфиопия (4,5%) кірді.
Орталық Азия елдері ішінде тек Түрікменстан ең төмен деңгейлі мемлекеттер тізіміне енді — 7-орын, 4,8%. Бұдан бөлек, Түрікменстан 2022–2025 жылдарға арналған «елді темекіден толық арылту» ұлттық бағдарламасын жүзеге асырып жатыр.
Ал темекі шегу деңгейі ең жоғары елдер — Науру (47,7%), Мьянма (42,2%), Индонезия (39%), Папуа – Жаңа Гвинея (38,9%) және Иордания (37,1%).
Орталық Азиядағы жағдай
Түрікменстанды есептемегенде, аймақтағы көрсеткіштер Өзбекстандағы 15,4%-дан Қырғызстандағы 26%-ға дейін өзгереді.
Қазақстанда темекі қолдану деңгейі 20,1% болды. Бұл көрсеткіш Қазақстанды әлемдік рейтингте 101-орынға қойды. Ресейде бұл деңгей — 26,5%.
Аймақтағы гендерлік айырмашылық
Орталық Азияда темекі шегу деңгейінде ерлер мен әйелдер арасында айқын алшақтық бар:
- Қырғызстан: ерлер – 50,7%, әйелдер – 3,1%
- Қазақстан: ерлер – 35,7%, әйелдер – 6,3%
- Өзбекстан: ерлер – 30,2%, әйелдер – 1%
- Түрікменстан: ерлер – 9,4%, әйелдер – 0,5%
Ал Ресейде басқа көрініс байқалады — әйелдер арасындағы темекі қолдану деңгейі 15,1%, ерлерде – 40,2%.
Қазақстандағы темекі өндірісі өсуде
2025 жылдың қаңтар–қыркүйек айларында Қазақстанда 17,4 млрд дана сигарет пен папирос өндірілді — бұл 2024 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 34,5% көп. Бұл — соңғы он жылдағы ең жоғары көрсеткіш.
Алдыңғы екі жылда өндіріс төмендеген еді:
2024 жылы – 3,2%-ға,
2023 жылы – 1,2%-ға.
Ішкі сұраныс пен экспортты қоса есептегенде, отандық өнім 2025 жылы қажеттіліктің 86,7%-ын жапты (2024 жылы — 76,5%). Импорт бір жылда үштен біріне азайып, 2,3 млрд дана болды. Ал экспорт 30,8%-ға өсіп, 3,9 млрд данаға жетті.
Қазақстан ішкі нарығында 13,2 млрд дана темекі сатылған.
Қазақстандағы темекі шегушілер саны
2025 жылдың басында елде 15 жастан асқан 14,4 млн адам болды:
- ерлер – 6,9 млн,
- әйелдер – 7,5 млн.
CIA дерегіне сүйенсек, олардың әр бесіншісі темекі шегеді — бұл шамамен 2,9 млн адам.
Олардың ішінде:
- 2,5 млн — ерлер (35,7%),
- шамамен 0,5 млн — әйелдер (6,3%).
Осылайша, Қазақстандағы темекі шегушілердің 85%-ын ер адамдар құрайды.
Есептеу бойынша, қаңтар–тамыз аралығында сатылған темекі көлемін шегушілер санына бөлсек, бір ересек адам сегіз айда шамамен 4,5 мың темекі, яғни күніне 19 дана, бір қорапқа жуық шеккен.
Темекі бағасы өсіп жатыр
2025 жылдың қазанында фильтрлі сигареттердің бағасы бір айда 0,8%-ға қымбаттаған.
Қыркүйекте — 0,9%,
2024 жылдың қазанында — 0,7%.
Ең жоғары өсім осы жылы ақпанда тіркелді — 2,2%,
өткен жылы — шілдеде, бірден 3,8%.
Бағаның өсуі үздіксіз 77 ай бойы жалғасып келеді.
Жыл қорытындысы бойынша, фильтрлі сигареттер 2024 жылғы қазанмен салыстырғанда 12,7%-ға қымбаттаған.
