Соңғы жылдары облыс деңгейінде отбасылық құндылықтарды сақтау, ұлттық тәрбиені нығайту және әлеуметтік тұрақтылықты арттыру бағытында бірқатар мемлекеттік және қоғамдық бастамалар жүзеге асырылуда.
Бүгінгі Түркістан – тек мәдени орталық емес, берік отбасының, мейірім мен сүйіспеншіліктің өңірлік үлгісі.
Отбасы – ұлттық болмыстың өзегі
Қазақ қоғамы үшін отбасы – қоғамның ең кіші, бірақ ең маңызды бөлшегі.
Түркістан облысында дәстүр мен қазіргі заман үйлесім тапқан. Мұнда жастар неке мен жауапкершілікке үлкен дайындықпен қарайды, ал үлкен буын өз тәжірибесін ұрпағына аманаттайды.
Облыстық Дін істері басқармасының деректеріне сүйенсек, соңғы үш жылда аймақта ажырасу деңгейі 12%-ға төмендеген. Бұл — тек ресми көрсеткіш емес, қоғамның саналы түрде жанұя құндылығына бет бұрғанының айғағы.
Мұндай оң өзгерістерге отбасы институтын қолдауға бағытталған жергілікті бағдарламалар мен ағартушылық шаралар тікелей әсер етті.
Мемлекеттік қолдау және “Мерейлі отбасы” дәстүрі
Түркістан облысы — отбасылық саясатты дамыту бойынша республикадағы үздік аймақтардың бірі.
Мұнда жыл сайын “Мерейлі отбасы” ұлттық байқауы жоғары деңгейде өткізіледі.
Мысалы, 2024 жылы өңірлік кезеңде 200-ден астам отбасы қатысып, олардың ішінде Шардара ауданындағы Мұқашевтар отбасы республикалық финалда жеңімпаз атанды.
Бұл байқаулар тек марапат қана емес — ұрпақтар сабақтастығын, еңбекқорлық пен өзара сыйластықты дәріптейтін нақты тәжірибе алаңы.
Жеңімпаз отбасылардың өмір жолы БАҚ арқылы насихатталып, жастар арасында үлгі ретінде ұсынылады.
Әлеуметтік бағдарламалар мен ана мен балаға қамқорлық
Облыс әкімдігі мен ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі бірлесіп, “Отбасы орталығы” жобасын іске асыруда.
Бұл орталықтарда психологтар, заңгерлер, медиаторлар және әлеуметтік қызметкерлер отбасылық дауларды шешуге, балаларды тәрбиелеуге және тұрмыстық зорлықтың алдын алуға бағытталған тегін қызмет көрсетеді.
2023 жылдың қорытындысы бойынша Түркістан облысында 12 аудандық “Отбасы орталығы” ашылып, 10 мыңнан астам азаматқа кеңес берілген.
Соның нәтижесінде тұрмыстық кикілжіңдердің 70%-ы сотқа жеткізілмей, татуласу жолымен шешілген.
Бұған қоса, аналар мен көпбалалы отбасыларды қолдау шаралары кеңейіп келеді:
“Ана капитал – Түркістан” пилоттық жобасы арқылы 5 мыңнан астам анаға тұрғын үй сертификаты берілді;
“Жұмыспен қамту 2025” бағдарламасы шеңберінде 4 мың әйел қашықтан жұмыс істеуге арналған IT және маркетинг курстарынан өтті;
“Бақытты отбасы” бағдарламасы арқылы 1 200 отбасы баспаналы болды.
Ұлттық тәрбие және жас ұрпақтың отбасылық мәдениеті
Түркістан өңірінің мектептері мен колледждерінде “Отбасы сағаты”, “Ата дәстүрі – ұлт тірегі” атты тәрбиелік жобалар жүйелі түрде өтеді.
Бұл бастамалар жастарға ата-ананы құрметтеу, бауырмалдық, сабыр мен төзім сияқты қасиеттерді насихаттайды.
2024 жылы облыстың 200-ден астам мектебінде “Отбасылық мәдениет апталығы” ұйымдастырылып, 80 мыңнан астам оқушы мен ата-ана қатысқан.
Жастар арасында “Үлгілі шаңырақ – ел тірегі”, “Әке мектебі”, “Аналар кеңесі” сияқты қозғалыстар белсенді жұмыс істеуде.
Бұл тек формалды іс-шаралар емес, шынайы өмірде де өз жалғасын табуда.
Көптеген ауылдық округтерде ардагер аналар жастарға кеңес беріп, келін тәрбиесі мен отбасылық дәстүр жөнінде шеберлік сабақтарын өткізеді.
Түркістан әйелдері: қоғамдағы белсенді күш
Түркістан облысындағы әйелдердің қоғамдық белсенділігі ерекше.
Бүгінде 80-нен астам әйел аудандық және ауылдық мәслихаттарда депутат, ал 4000-нан астамы мемлекеттік және қоғамдық қызметте еңбек етуде.
Олардың көпшілігі әлеуметтік жобаларды, қайырымдылық және отбасы институттарын дамыту ісін қолға алған.
Мысалы, Созақ ауданындағы “Ана аманаты” клубы, Отырардағы “Келіндер кеңесі”, Кентаудағы “Ақ ниет” аналар қозғалысы өңірлік деңгейде танылып, қоғамдағы мейірім мен бірліктің дәнекері атанған.
Түркістан қаласында құрылған “Жан жылуы” қоғамдық қоры 2022 жылдан бері 500-ден астам мұқтаж отбасыға көмек көрсеткен.
Жастардың көзқарасы мен жаңа дәуірдің отбасы моделі
Қазіргі заманда отбасылық құндылықтар ұғымы жаңа сипат алып келеді.
Жастар әлеуметтік желілер мен заманауи өмір қарқынының ортасында болса да, дәстүрлі моральдық қағидаларды қадірлейді.
Түркістан облысында жүргізілген әлеуметтік зерттеулерге сәйкес, жастардың 85%-ы отбасыны өмірдің басты байлығы деп есептейді, ал 70%-ы болашақта көпбалалы болуды қалайды.
Осы бағытта облыстық Жастар ресурстық орталығы “Отбасымен бірге – болашаққа бірге” атты кампанияны жүзеге асырып, 2024 жылы 15 аудан мен қалада ақпараттық кездесулер өткізді.
Кездесулерге жас жұбайлар, психологтар және қоғам белсенділері қатысып, махаббат, сенім және жауапкершілік тақырыбында ашық пікірталастар жүргізілді.
Дін мен руханияттың орны
Түркістан — Қожа Ахмет Ясауи ілімімен танылған рухани мекен.
Мұнда отбасылық татулық пен мейірім ұғымдары рухани тәрбиенің өзегіне айналған.
Облыстық ҚМДБ филиалы мен “Рухани жаңғыру” орталығы бірлесіп, “Отбасы – ізгілік бастауы” атты жоба жүргізуде.
Бұл жоба аясында имамдар мен дінтанушылар ауыл-аймақтарда кездесулер өткізіп, некенің қасиеті, ата-ананы құрметтеу, ажырасудың салдары жайлы дәрістер оқиды.
Жас жұбайларға рухани кеңес беретін арнайы “Неке кеңесі” бұрыштары мешіттер жанынан ашылған.
Қоғамдық ұйымдар мен волонтерлік бастамалар
Облыста 60-тан астам үкіметтік емес ұйым отбасылық мәдениетті нығайтуға бағытталған жобалармен айналысады.
Мысалы:
“Тұрақты отбасы – берекелі қоғам” жобасы ауыл әйелдерін кәсіпке бейімдейді;
“Әкелер клубы” ерлердің отбасылық жауапкершілігін арттыруға бағытталған;
“Жастар және отбасы форумы” жыл сайын аймақтық деңгейде өтеді.
2024 жылғы форумға 2 мыңнан астам қатысушы жиналып, ұрпақ сабақтастығы, ұлттық тәрбие және отбасы саясатының инновациялық жолдары талқыланды.
Түркістан — отбасы құндылықтарының жүрегі
Бүгінгі Түркістан облысы – рухани жаңғыру мен отбасылық мәдениеттің үндескен өлкесі.
Мұнда әр отбасының тарихы – елдің тарихы, әр шаңырақтағы жылулық – қоғамдағы тұрақтылықтың кепілі.
Отбасы институтын сақтау – бұл тек әлеуметтік саясат емес, ұлт болашағына салынған инвестиция.
Түркістан өңірінің тәжірибесі көрсетіп отырғандай, бірлік, сүйіспеншілік және өзара құрметке негізделген отбасы – қоғамның ең сенімді тірегі.
Жаңа дәуірдің Түркістаны – заманауи технологиямен, жасампаздықпен және рухани құндылықтармен қатар өмір сүріп жатқан аймақ.
