Сербия – Еуропадағы жаңа экономикалық орталық
Соңғы он жылда Сербия елеулі серпінге қол жеткізді. Елде мемлекеттік басқару реформаланып, электронды қызметтер енгізілді, бизнес тіркеу процесі жеңілдетілді. Үкімет инвесторларға қолдау көрсетіп, индустриялық аймақтар құруда, гранттар мен салықтық жеңілдіктер ұсынып отыр.
Сербияның экономикасы өнеркәсіппен қатар, IT, энергетика және логистика салалары арқылы да дамып келеді. Географиялық тұрғыдан бұл ел Еуропаның шығысы мен батысын байланыстыратын стратегиялық көпір саналады.
Бизнес жүргізудің басты артықшылықтары:
- Еуропа мен Таяу Шығысты байланыстыратын көлік дәліздерінің торабында орналасқан;
- Қазіргі заманғы жол, әуежай, теміржол және интернет инфрақұрылымы бар;
- Білікті инженерлік кадрлар дайын, бірақ еңбек құны ЕО елдеріне қарағанда төмен;
- Корпоративтік салық мөлшерлемесі небәрі 15%.
Шетелдіктерге арналған бизнес формалары
Сербия заңнамасы бойынша шетел азаматтары келесі нысандарда компания аша алады:
DOO (ЖШС) – ең танымал түрі, жарғылық капиталы небәрі 1 еуро;
AD (АҚ) – акционерлік қоғам, бастапқы капиталы 25 мың еуродан басталады;
Бірлескен серіктестік немесе өкілдік/филиал түрінде де жұмыс істеуге болады.
Компанияны тіркеу тәртібі
Тіркеу рәсімі Сербияның Бизнес тіркеу агенттігі (BRA) арқылы жүргізіледі. Процесс мынадай кезеңдерден тұрады:
- Компания атауын таңдау және тіркеуге қою;
- Құжаттарды дайындау;
- Мемлекеттік алымдарды төлеу;
- Өтініш беру және ресми тіркеу туралы шешім алу.
Процесс орта есеппен үш аптада аяқталады, ал электронды түрде өтініш бергендер үшін мерзім қысқарады. Қазір онлайн тіркеу жүйесі жұмыс істейді, ол арқылы шетел азаматтары қашықтан-ақ компания аша алады.
Компания ашқаннан кейін кәсіпкерге жергілікті банкте шот ашу қажет. Сербияда Raiffeisen Bank, OTP Bank және басқа ірі банктер толық корпоративтік қызмет ұсынады.
Салық және инвестициялық ынталандыру
- Корпоративтік табыс салығы – 15%
- ҚҚС – 20% (кей тауарларға – 10%)
- Капитал өсімінен салық – 20%
- Сербия 60-тан астам елмен, соның ішінде ЕО мемлекеттерімен қосарланған салық салуды болдырмайтын келісімге қол қойған.
Ірі инвесторларға берілетін артықшылықтар:
- Greenfield және Brownfield жобаларына субсидиялар;
- Жерді жеңілдетілген бағамен алу мүмкіндігі;
8,5 млн еуродан жоғары инвестиция және 100 жаңа жұмыс орны ашылған жағдайда – 10 жылдық салықтық демалыс.
Еркін экономикалық аймақтар
Елде Белград, Нови-Сад, Ниш секілді 15 еркін экономикалық аймақ бар. Онда тіркелген компаниялар:
- Кедендік және салықтық жеңілдіктерге ие;
- Жер мен инфрақұрылымды төмен бағамен пайдалана алады;
- Капитал мен дивидендті еркін аудара алады.
Қай салалар табысты?
Өнеркәсіп пен өндіріс – автоқұрамдастар, электроника, орау және тоқыма салалары.
Жасыл энергетика – күн мен жел жобаларына мемлекеттік субсидия беріледі.
IT және инновация – стартаптарға арналған технопарктер мен венчурлық қорлар жұмыс істейді.
Құрылыс пен жылжымайтын мүлік – Белград пен туристік өңірлерде сұраныс жоғары.
Қорытынды
Сербия — бизнес бастауға қолайлы әрі шығыны аз мемлекеттердің бірі. ЕО нарығына тікелей шығу мүмкіндігі, төмен салықтар мен инвесторларға арналған жеңілдіктер бұл елді кәсіпкерлер үшін тартымды бағытқа айналдырып отыр.