Интернет-алаяқтық статистикасы мен зиян
Түркістан облысында интернет-алаяқтық саны өсе түсуде — 2025 жылдың алғашқы кезеңінде бұл көрсеткіш 5,5%-ға артқан.
Форумдар, семинарлар және ақпараттық шаралар
Республикалық форум
Түркістанда өткен “Кибералаяқтық: алдын алу, қорғау, жауапкершілік” атты республикалық форумға 1000 адам қатысты. Онда IT-жабдықтары мен робототехника көрмесі, театрландырылған қойылым арқылы алаяқтық схемалар түсіндірілді. 113 дерек сотқа жіберіліп, 269 млн теңге қайтарылды, ал басқа 13 күдікті бойынша іс тергелуде .
Орта мектеп пен қоғам арасында ақпараттандыру
Сайрам ауданындағы «Қайнарбұлақ» мектебінде кәмелетке толмағандарға кибербуллинг, қауіпсіз интернет қолдану туралы сабақ өтті .
Сонымен қатар «Достық үйінде» “Киберкеңістікте ақпаратты тұтыну мәдениеті” тақырыбында семинар өткізіліп, жалған мәліметтерге қарсы көшбасшылар, БАҚ пен этномәдени бірлестіктер арасындағы пікірталас өтті .
Қоғамдық хабардарлықты арттыру
Интернет-алаяқтық пен киберқауіптерге қарсы арнайы ақпараттық кампаниялар, тренингтер және семинарлар тұрақты түрде өткізілуде. Бұл шараларда жастар мен зейнеткерлер ақпараттық осалдықтарының алдын-алу әдістерін үйренеді.
Курстарда машиналық оқыту және ЖИ негізіндегі әдістер қолданылып, көп факторлы аутентификация енгізілу үстінде .
ІТ-құралдар және техникалық инфрақұрылым
Түркістан әкімдігіне қарасты бөлімшелердің компьютерлері заманауи антивирустық бағдарламалармен қамтылған. Сонымен қатар ғимараттарға кіруді қадағалайтын жүйе енгізіліп, ішкі қауіпсіздік пен еңбек тәртібі күшейтілген .
Нәтижелер мен әсерлер
Экономикалық шығындарды азайту: 269 млн теңге қайтарылды, 1 млрд теңгеге жуық шығын анықталды.
Қылмысты ашу тиімділігі артты: 31 күдікті ұсталып, тергеу үрдісі белсенді жүріп жатыр.
Қоғамдық хабардарлық деңгейі өсті: форумдар, семинарлар, тренингтер азаматтарды қорғау мәдениетіне үйретуде.
Техникалық қорғаныс күшейтілді: антивирус салу, кіру-шығу бақылау жүйелері олардың бірі болды.
Заңдық база мен құқықтық институттар мықтандырылды: CyberPol жобасы жүйеге түсті, профилактикалық «Anti-Fraud» шаралары кеңейтілуде.
Болашақ жоспарлар мен кеңейтілген бастамалар
CyberPol жобасын облыстың барлық аудандарына тарату.
Көп факторлы аутентификацияны (MFA) барлық цифрлық қызметтерге енгізу.
Жастар мен қарттарды оқытуға бағытталған киберсауаттық курстарды кеңейту.
Халықаралық тәжірибе мен IT қауымдастықтарын тарту арқылы алдын алу жүйесін күшейту.
Мәлімет құралдары арқылы жалған ақпарат пен дезинформацияға қарсы технологияларды дамыту.
Айта кетелік, 26 маусымда Түркістан қаласындағы «Rixos Turkistan» қонақ үйінде «CYBER QURYLTAI: Түркістандағы қауіпсіздік оазисі» атты ақпараттық қауіпсіздік және кибермәдениетті дамытуға арналған форум басталды. Форумға еліміздің өңірлерінен 80-ге жуық сала мамандары қатысып, тәжірибе алмасуда.
Түркістан облысының əкімдігі, Түркістан облысының цифрландыру, мемлекеттік қызметтер көрсету және архивтер басқармасының ұйымдастыруымен өткен іс-шараның мақсаты – цифрлық трансформация жағдайында ақпараттық қауіпсіздік саласындағы өзекті мәселелерді талқылау, заманауи киберқауіптерге қарсы әрекет ету тетіктерін қарастыру, сондай-ақ мемлекеттік органдар мен жеке сектор арасындағы өзара байланысты нығайту.
CYBER QURYLTAI – жаһандық цифрлық сын-қатерлер жағдайында еліміздің тұрақты дамуын қамтамасыз етуге бағытталған қауіпсіз цифрлық экожүйені қалыптастыру жолындағы маңызды іс-шара.
Басқосуда «Лаборатория Касперского» компаниясының Қазақстан, Орталық Азия және Моңғолиядағы басқарушы директоры В.Зубанов модераторлық етті.
Форумды Түркістан облысы əкімі аппаратының басшысы Еркебұлан Дауылбаев ашып, қатысушылардың жұмысына сәттілік тіледі.
– Сіздерді түркі әлемінің рухани астанасы – қасиетті Түркістан төрінде қарсы алу біз үшін үлкен мәртебе. Бұл форум – тек ақпарат алмасу ғана емес, еліміздің ақпараттық қауіпсіздігі мен технологиялық болашағына қатысты маңызды бастамалар тоғысатын стратегиялық диалог алаңы. Түркістан – қауіпсіздік пен цифрлық дамудың жаңа орталығы. Қаламыз бүгінде инновация мен қауіпсіздік қатар дамып отырған өңірлік хабқа айналып келеді. Біздің мақсат – Түркістанды жоғары технологиялар мен ақпараттық қауіпсіздік бойынша үлгілі аймаққа айналдыру. Осы бағытта цифрландыру, кадр даярлау, халықаралық серіктестік, инфрақұрылымдық және технологиялық жобалар қатар іске асуда. Ақпараттық қауіпсіздік – біздің басты назарымызда. Облыс бойынша желіаралық экрандар (firewall), антивирустық бағдарламалар, серверлік қауіпсіздік жүйелері енгізілген. «Cyber Quryltai» – Түркістан облысының цифрлық және киберқауіпсіздік саласындағы жаңа бетбұрысының бастауы. Бүгінгі форумда ұсынылатын идеялар мен бастамалар өңіріміздің қауіпсіз әрі технологиялық болашағын айқындауға септігін тигізеді деп сенемін, – деген Еркебұлан Дауылбаев бірлесе жұмыс істеуге, тәжірибе алмасуға және жаңа жобаларда әріптестік орнатуға дайын екенін жеткізді.
Қазақстан Республикасының цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігіне қарасты Ақпараттық қауіпсіздік комитеті төрағасының орынбасары Үмітжан Арықбекова да сөз сөйлеп, халықаралық стандарттарды елімізге енгізу бойынша жұмыстар жүріп жатқанын жеткізді.
Облыстағы Turkistan Hub – өңірлік ІТ стартаптарды қолдайтын және цифрлық кәсіпкерлікті дамытатын орталық ретінде жұмыс істеп тұр. Мұнда жастар мен стартаперлерге арналған акселерациялық бағдарламалар, IT мамандарын оқыту курстары жүргізіледі. Оған қоса, аудандарда «Smart Hub» орталықтары ашылып, ауылдық жерлердегі жастарға да цифрлық мүмкіндіктер мен білімге қолжетімділік қамтамасыз етілуде. Бұл орталықтар тек оқыту емес, жергілікті IT жобалар мен сервистердің тірек нүктесіне айналады деп күтілуде.
Биыл Түркістанда Оңтүстік Кореяның «Woosong» университетінің филиалын ашу жоспарланған. Университет ІТ білім беру жүйесін дамытып, өңірде инновациялық жобаларды іске асыруға мүмкіндік береді. Сонымен қатар қытайлық «Sunwah Group» компаниясымен халықаралық IT park жобасын жүзеге асыру жоспарлануда.
Іс-шара «Қазақстандағы цифрландыру мен киберқауіпсіздікті дамытудағы инновациялық тәсілдер» тақырыбындағы панельдік сессияға жалғасты. Онда ақпараттық қауіпсіздік саласының өкілдері құнды мағлұматтар берді.
Сонымен қатар спикерлер мен сарапшылар «Қауіпсіз қала: Hikvision көмегімен қорғалған қалалық ортаны қалай құруға болады?», «Деректерді қалай қорғауға болады? Заң талаптарын сақтау ма, әлде пайдаланушылардың қолайлылығы ма – қайсысын таңдау керек?», «Checkpoint өнім портфеліндегі жаңа технологиялар», «Серверлік бөлмелердің стандарттары және цифрлық трансформациядағы микроЦОД-тың рөлі» тақырыптарында баяндамалар жасап, тәжірибелерімен бөлісті.
Форумның екінші бөлімі Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігіне қарасты Ақпараттық қауіпсіздік комитетінің сессиясы мен мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру бойынша оқыту тренингіне жалғасады. Осы күні қатысушыларға Түркістан қаласында экскурсия ұйымдастырылып, облыс орталығының туристік және инвестициялық әлеуеті таныстырылады.