Лавров батыс әлемнің дамуына кедергі келтіріп отыр деп есептейді
Қазіргі әлемдік саяси аренада көпполярлы әлем идеясының дамуы ерекше талқыға салынуда. Бұл тенденцияны қолдайтын негізгі ойыншылардың бірі — БРИКС, яғни Бразилия, Ресей, Үндістан, Қытай және Оңтүстік Африка елдері. Ресейдің Сыртқы істер министрі Сергей Лавровтың айтуынша, Батыс елдері көпполярлы әлемнің дамуына кедергі келтіруде. Бұл кедергілер негізінен экономикалық санкциялар, долларды халықаралық есеп айырысу құралдары ретінде қолдану және халықаралық ұйымдардағы билікті жеке мүдделерге пайдалану арқылы жүзеге асуда.
Доллардың «қару» ретінде қолданылуы
Лавров Батыстың халықаралық қаржы жүйесінде долларды «қару» ретінде пайдаланып, жеке мүдделерін жүзеге асыру үшін қолданатынын атап өтті. Бұл жүйеде доллар негізгі есеп айырысу құралы ретінде қарастырылады, ал Ресей бұл тәсілді «текетірес қаруы» ретінде қабылдайды. Мысалы, Ресей мен БРИКС елдері арасындағы есеп айырысу кезінде ұлттық валюталарды пайдалану көрсеткіші 65%-ға жетті.
Санкциялық қысым және «гибридтік соғыс»
Лавровтың мәлімдеуінше, АҚШ пен Батыс елдері Ресейге қарсы «гибридтік соғыс» жүргізуде. Соңғы онжылдықта Ресейге қарсы 21 000-нан астам санкция қолданылған, олар экономика, қаржы, инвестиция және бұқаралық ақпарат құралдары салаларын қамтыды. Бұл санкциялардың күші тек Ресейге ғана емес, кедей елдерге де әсерін тигізуде, себебі олар энергетикалық ресурстарға қол жеткізе алмай отыр.
НАТО-ның инфрақұрылымдық кеңеюі
НАТО-ның әскери инфрақұрылымын кеңейтуі де Батыстың көпполярлы әлемнің дамуына кедергі жасау құралдарының бірі ретінде сипатталады. Лавров АҚШ-тың Азия-Тынық мұхиты аймағына НАТО-ның әскери инфрақұрылымын енгізу арқылы Ресей, Қытай және Солтүстік Кореяға қысым жасамақшы екенін айтты. Сонымен қатар, АҚШ Еуропаны Ресеймен тікелей конфронтацияға дайындыққа шақыруда.
БРИКС елдерінің экономикалық ықпалы
Батыстың көпполярлыққа қарсылығына қарамастан, БРИКС елдері әлемдік экономикалық өсімде айтарлықтай рөл атқаруда. Олардың үлесі 2024 жылғы әлемдік ішкі өнімнің 37%-ын құрайды, бұл «Үлкен жетілік» елдерінің 30%-дық үлесінен асып түседі. Ресей мен ШЫҰ (Шанхай ынтымақтастық ұйымы) елдері арасындағы ұлттық валюталардағы есеп айырысу үлесі 90%-дан асқан.
Ресей Батыс елдерімен қарым-қатынаста ашықтық сақтауды қалайды, бірақ бұл қарым-қатынастар тек өзара құрмет негізінде болуы қажет деп санайды. Лавровтың айтуынша, егер Батыс елдері тең құқықтық және өзара тиімділік принциптерін қабылдауға дайын болса, онда Ресей олардың ұсыныстарын өз ұлттық мүдделеріне сай қарайды.
Көпполярлы әлемнің дамуы көптеген елдердің мүдделерін қорғауға және әлемдік саяси және экономикалық теңдікті сақтауға бағытталған. Батыс елдерінің бұл процесті тежей отырып, өздерінің біржақты мүдделерін іске асыру әрекеттері дамушы елдер үшін қиындықтар туындатып қана қоймай, халықаралық қауымдастықтағы теңдік пен тұрақтылыққа да қауіп төндіруде.