Түркістан облысы, Келес ауданындағы N39 Л.Жолдасов атындағы жалпы орта мектебінің 4-сынып оқушысы Хайт Алинұр қазіргі жастардың сұранысына ие фастфуд өнімдерін, соның ішінде чикенді даярлайтын тауық етін өндіргісі келеді, деп Newsroom.kz жазады.
Бүгінгі күні үй жағдайында тауық ұстап, жұмыртқа мен тауық етінің адам ағзасына пайдасын зерттеп жүрген 10 жастағы оқушы болашақта ашатын тауық фермасының макетін де жасаған. Айта кету керек, Алинұр бұл тақырыпта ғылыми зерттеу жұмысын жазып, облыстық “Зерде” байқауында марапатталды.
– Шәкіртім шығармашылықпен айналысып, қашан да өз білімін жетілдіруге тырысады. Дүниетану сабағында үй құстарын танып, білуге ерекше қызығушылық танытты. Ғылыми жоба жазуды бастағанда тауықтың пайда болуынан бастап әрбір қажеттіліктерін ашып көрсеткісі келді. Жұмыртқаның пайдасын талдап, дәрумендерін салыстырып көрсете алды. Тауықтың құрамындағы дәрумендердің адам ағзасына келтіретін пайдасын, емдік қасиетін, жасалатын тағамдар мен пайдалану ерекшелігін атап, алдағы жоспарымен таныстырып өткен.
Оқушы тауық жұмыртқасы медицинада биотехнологияда, косметологияда кең тарағанын да атап өтеді. Әрине бұл ғылымда дәлелденген болуы мүмкін, әйтсе де жас зерттеушінің талпынысы көпшілікті таңқалдырды, – дейді Алинұрдың ұстазы Отенова Асем Аманбайқызы.
Алинұр қазіргі таңда үй жағдайында 20-ға жуық тауық ұстайды. Күн сайын жұмыртқа сатып, жас та болса кіші кәсіппен айналысып жатыр.
Айта кетейік, Құс еті пайдалы және диеталық болып саналады (құстың барлық түрлері емес, барлық бөліктері). Ақуыздан басқа оның құрамында майлар, коллаген бар. Өнімде А, В, С, D, Е, РР дәрумендері, сондай-ақ темір мен мырыш бар. Құстардың тұрғылықты жеріне байланысты мұндай ет үй және аңшылық болып 2 категорияға бөлінеді. Соңғысы күнделікті диетада сирек кездеседі, өйткені ол деликатеске қатысты. Тауық етіндегі ең құнды нәрсе – ақуыз. Тауық пен күркетауық етінде бұл шамамен 20%, қаз бен үйректе – аздап аз. Сонымен қатар, оның құрамында басқа қайнатылмаған май қышқылдары еттің басқа түрлеріне қарағанда едәуір көп, соның арқасында ол организмге жақсы сіңіп қана қоймай, сонымен қатар ишемия, миокард инфарктісі, инсульт, гипертонияны болдырмауға, сонымен қатар қалыпты жағдайды сақтауға көмектеседі метаболизм жылдамдығы және иммунитетті жоғарылату. Тауық етінің құрамында басқа ет түрлеріне қарағанда ақуыз көп, ал оның май мөлшері 10% -дан аспайды. Салыстыру үшін: тауық етінде 22.5% ақуыз болса, күркетауық етінде – 21.2%, үйрек – 17%, қаздарда – 15%. «Қызыл» деп аталатын еттің құрамында ақуыз тіпті аз: сиыр еті -18.4%, шошқа еті -13.8%, қозы -14.5%. Тауық етінің ақуызында адам үшін қажетті аминқышқылдарының 92% -ы (шошқа еті, қой еті, сиыр еті протеинінде – сәйкесінше 88.73% және 72%) бар екенін атап өткен жөн. Минималды холестерол мөлшері бойынша «ақ ет» деп аталатын тауық етінің еті балықтан кейін екінші орында тұр. Суда жүзетін құстардың етінде (қаздар – 28-30%, үйректер – 24-27%), әдетте, май көп, ал жас тауықтарда 10-15% ғана болады. Құс етінде В2, В6, В9, В12 витаминдерінің көп мөлшері бар, минералдардан – фосфор, күкірт, селен, кальций, магний және мыс. Тауық еті әмбебап болып табылады: ол қышқылдығы жоғары асқазан ауруларына көмектеседі және егер ол аз болса. Жұмсақ, жұмсақ ет талшықтары гастрит, асқазанның тітіркендіргіш синдромы және он екі елі ішектің жарасы кезінде артық қышқыл тартатын буфер рөлін атқарады. Тауық етінің ерекше қасиеттері экстрагенттері бар сорпа түрінде алмастырылмайды – секрециясы аз, олар «жалқау» асқазанды жұмыс істейді. Тауық еті – ең оңай қорытылатындардың бірі. Асқорыту оңай: тауық етінде дәнекер тін аз болады – мысалы, сиыр етіне қарағанда коллаген. Дәл осы тауық еті асқазан-ішек жолдары, қант диабеті, семіздік аурулары, сондай-ақ жүрек-қан тамырлары ауруларының алдын алу және емдеу үшін диеталық тамақтанудың маңызды компоненті болып табылады. Сонымен қатар, тауық еті, ақуыздың көп мөлшеріне қарамастан, калория бойынша ең төменгі болып табылады.
Фото: Түркістан облысы әкімінің баспасөз қызметі
