Сырға немесе пирсинг
Бұл бәленің тарихы тым тереңде екен. Осыдан 7 000 жыл бұрын Азияда арнайы ерлер үшін сырға жасайтын ұсталар болған көрінеді. Ал ежелгі Египеттіктер мен Ассириялықтарда бұл әлеуметтік жағдайдың жоғарылығын білдіретін белгі болыпты. Римдіктерде құлдарға тағатын болса, гректерде жезөкшелікпен айналысатын ерлер тағып жүрген көрінеді.
ХІІІ ғасырда католик шіркеуі денені тесуге тыйым салғанымен пираттар мен сығандар оны тағуды қоймапты. Сығандарда мысалы, алдыңғы ұлы өлген соң дүниеге келген балаға сырға тағу салты болыпты. Ал, пираттардың құлағындағы сырғалар тоналған кемелердің санын білдіреді екен.
Тіпті казактарда да сырға тағу болған екен. Сол құлаққа тағылған сырға жалғызбасты ананың соңғы һәм жалғыз ұлы екенін білдірсе, оң құлаққа тағылған сырға жалғызбасты әкенің ұлы екенін білдірген көрінеді. Казактардың салты бойынша, бұл жігітке қатардағы казактармен қатар атаман да жауапты болады, яғни, соғыстарда қорғаштап жүруге міндетті екен.
Франсуз корольі Генрих ІІІ-нің құлағындағы сырғамен салынған портреттері әліге дейін сақталған.
Көрші ел Руссияда сырға тағу — патша Павел І-нің кезінде сәнге айналыпты. Және де ол — әйелдер сырғасы екен. Әйелдер соғысқа кетіп бара жатқан сүйіктілерін қаңғыған оқтан қорғау мақсатында бойтұмар етіп береді екен. Ал еркектер оны тағып алыпты.
Көзілдірік
Көзілдірік тарихы да тым тереңде. Біздің эрамызға дейінгі І ғасырда император Нерон гладиаторлар ұрысын өзінің тапсырысымен жасатқан смарагды (изумруд) арқылы көрген екен. Х ғасырда Птоломей, онан соң араб ғалымы Хайсам көзілдіріктер жайында алғаш еңбектер қалдырған. Онан соң францискан монахы Роджер Бэкон (1214-1294) оптика жайында біраз мәліметтер қалдырған.
ХІІІ ғасырда Венецияда көзілдірік үшін тек сапалы әйнектерді (хрусталь) пайдалану туралы қала әкімінің мөрленген указы бар.
ХVІ ғасырдың ортасында кітап басатын машиналар ойлап табылғаннан соң, көзілдірікке деген сұраныс та күрт асып кетті. Яғни, алыстан көрмейтіндер (дальнозоркость) көбейе бастады.
Оның қазіргі формаға келуіне бақандай 300 жыл қажет болды. Қарап тұрсаң, болмайтын нәрсе, екі темірді алып, құлақтың артына қыстыра салу, алайда…
Ең алдымен монокль — жалғыз ғана көзі бар, сабы бар құрылғы. Онан соң көз саны екеуге көбейді. Бұл көзілдіріктердің кейіннен мұрынға қыстырып қоятын да түрлері шықты. тіпті сол заманның «дизайнерлері» бұл құрылғыны шляпаға да қыстырып қоймақшы болған.
Онан соң бастың артына қыстырып қоятын жібі бар көзілдіріктер пайда бола бастады. Тек сонан кейін ғана қазіргі формасына келді. Қазір түрлі формадағы көзілдіріктер бар. Оправалары сары, көгілдір түстес, формасы жүрек секілді болып келетін т.б.
Мен жалпы көзілдірікке емес, осындай формалы көзілдіріктерді НАҒЫЗ ЕРКЕКТЕРГЕ кимеуді ұсынар ем…
Түйреуіш (брошь)
Бұл аксесуардың тарихы тіпті де тереңде. Қола дәуірде аңның терісінен енді босап, эстетикалық жағынан әдемі һәм қарсы жынысқа ұнау мақсатында киімнің жеңіл әрі сәл сәндірек түрлері ойлап табыла бастағанда ойлап табылған зат. Киімнің айқасқан жерін енді бұрынғыдай жіппен байлай салмай, түйреуішпен түйреп қойып жүрген хомосапенс ханшалар өз бақытын енді осылай әшекейлер арқылы қаратуды шешіпті.
Мұның тарихы өте көп және әр-түрлі. Өздерінің түрлері де көп. Венгр фибуласы әр-түрлі, көбінесе домалақ формада болып келсе, кельттердің әшекейлер жан-жануар түрінде, Рим мен гректерде бетінде бедері бар сан-қырлы формада болса, Еуропаның кейінгі дәуірлерінде тіпті адам фигуркалары бар түйреуіштер де шығыпты.
Дәл қазір де түрлі формадағы, алмаз тастарымен, алтыннан жасалған немес қарапайым тастардан жасалған әшекей түйреуіштерді күніге көріп жүргендіктен және де мұның тарихын жазудың өзі үлкен еңбек екенін ескеріп бұған тоқталғанды жөн көрмедім.
Алайда, кәстөмінің жағасында «Нұр-Отанның» төсбелгісі (значок) емес, осындай әлем-жәлем түрлі бейнедегі түйреуіш тағып алған еркекке өз басым күмәнмен қараймын…
Қорытынды
Бұл пост тек менің ғана көзқарасымды білдіретінін һәм бұл пікірлерімді ешкімге тықпаламайтынымды алдын-ала ескертіп өтейін.
БІРАҚ, ЕГЕР ДЕ СІЗ ЖОҒАРЫДАҒЫ АТАЛҒАН АКСЕСУАРДЫҢ ЕҢ БОЛМАСА БІРІН ТҰТЫНАТЫН БОЛСАҢЫЗ, ГЕЙЛЫҚҚА БІРТАБАН ЖАҚЫНСЫЗ ДЕГЕН СӨЗ!
Мүмкін, Алматылық утонченный глямурлы жігітке розовый әшкилер ұнайтын шығар, және де ешкімнен қымсынбастан оны киіп жүретін шығар… Немесе пирсингті қазіргі заман модысы санайтын шығар… Ол өз шаруасы…
Менің айтқым келіп отырғаны… сол, ауылдан шыққан, Арманды қуып, ол алған ақшасын қайтармай кеткен соң өз жайына кетуге дайындалып жүрген қазақтың қарадомалағының ойы ғана… жәй ғана ой…
Авторы: Мадияр Мурзин
