«Заң және тәртіп»: Астанада «Цифрлық қауіпсіздік сабақтары» форумы өтті
Елордада «Астана жастары» жастар ресурстық орталығы мен ҚР Қаржы мониторингі агенттігі бірлесіп ұйымдастырған «Заң және тәртіп» акциясы және «Jargyn Bolashaq» жобасы аясындағы «Цифрлық қауіпсіздік сабақтары» атты кең ауқымды форум өтті. Бұл шара елорда әкімдігінің ресми ақпараты бойынша, жастардың цифрлық кеңістіктегі қауіпсіздікті сақтау мәдениетін қалыптастыруға бағытталған.
Форумға Мәжіліс депутаттары, мемлекеттік органдар басшылары, цифрлық қауіпсіздік саласының мамандары, танымал блогерлер, медиа тұлғалар, спортшылар, мәдениет өкілдері және ЖОО студенттері мен жастар ұйымдарының мүшелері қатысты. Қатысушылар үшін бұл жиын цифрлық сауаттылықты арттыру, алаяқтық схемалардан қорғану, интернеттегі қатерлерді тану тұрғысынан маңызды алаңға айналды.
Шара барысында спикерлер интернет алаяқтық түрлері, фишинг, әлеуметтік инженерия, дипфейк технологиялары, «жеңіл жолмен табыс» уәделері арқылы жасалатын алаяқтық тәсілдері және жастарды қаржылық қылмыстарға тартудың заманауи жолдары туралы практикалық дәрістер оқыды. Әрбір тақырып нақты мысалдармен толықтырылып, қатысушыларға өз деректерін қорғау жолдары егжей-тегжейлі түсіндірілді.
ҚР Қаржылық мониторинг агенттігінің превенция және аналитикалық әзірлемелер департаменті басқармасының басшысы Медет Несіпбектің айтуынша, интернет алаяқтыққа қатысты елде жыл басынан бері 40-тан астам қылмыстық іс тіркелген. Оның сөзінше, әлемде бұл қылмыс түрлері соңғы төрт жылда 500 пайызға өсіп, тек биылдың өзінде алаяқтар 200 миллион АҚШ долларын заңсыз иемденген.
Спикер өз баяндамасында қарапайым қауіпсіздік шараларының да маңызы зор екенін атап өтті. Оның айтуынша, смартфонға 4 таңбалы оңай пинкод қою – алаяқтардың жұмысын жеңілдетеді. Сондықтан күрделі 6 таңбалы код орнату, бейтаныс сайттарға кірмеу, белгісіз сілтемелерді ашпау – әр пайдаланушының жеке қорғаныс деңгейін арттырады.
Дипфейк тақырыбына арналған бөлімге ерекше назар аударылды. ҚМА департаменті басшысының орынбасары Андрей Давыдовтың айтуынша, қазіргі технологиялар адамның дауысын небәрі 30 секундтық аудиодан дәл көшіріп жасай алады. Сондықтан алаяқтар жақын адамның дауысына еліктеп, ақша сұрап хабарлама жіберуі мүмкін.
«Егер сізге танысыңыздың атынан дауыс жіберіліп, қаржылай көмек сұралса, міндетті түрде алдымен өзіне тікелей қоңырау шалыңыз. Дипфейкті шынайы дауыстан ажырату қиын. Тіпті «айналайын» сияқты жылы сөздерді дәл келтіріп айта алады. Сол себепті тексеру – өте маңызды», – деді Андрей Давыдов.
Форумда тәжірибелік кеңестер де көрсетілді: күмәнді сайттарды анықтау, жалған аккаунттарды тану, әлеуметтік желідегі қауіпсіздік баптауларын орнату, қаржы аудармаларына сақтықпен қарау жөнінде лайфхактар ұсынылды.
Іс-шараның мәдени бағдарламасы да назардан тыс қалған жоқ. Жиналғандарға көңіл-күй сыйлаған «Астана» КВН командасы мен «Патруль» телехикаясының актерлері арнайы қойылым көрсетті. Сонымен қатар ММА бойынша әлем чемпионы Василий Тахтай жастарға табандылық, адал еңбек және өмірлік мақсатқа жету жолындағы тұрақтылық туралы әсерлі мотивациялық сөз айтты.
Жалпы, форум жастардың цифрлық сауаттылығын арттыруға, интернеттегі қауіптерді тануға және алаяқтықтан қорғану дағдыларын қалыптастыруға бағытталған маңызды бастама ретінде бағаланды. Ұйымдастырушылар мұндай шаралар алдағы уақытта да жалғасын табатынын атап өтті.