Руханият

Жақсы әдет – өміріңдегі ең табысты инвестиция

Қазіргі заман адамынан сұраныс көп: еңбекқор бол, тіл үйрен, үнемде, салауатты өмір сүр, қарым-қатынасыңды түзе... Бірақ мұның барлығын орындаудың бір-ақ кілті бар — жақсы әдеттер. Олар адамның өмірін түбегейлі өзгертетін, байлық пен жетістікке апаратын ең тұрақты капитал.

Әдет — адамның мінезінің іргетасы

Психологтар «мінез – қайталанған әдеттердің жиынтығы» дейді. Яғни, біз не істесек, соған айналамыз. Америкалық психолог Уильям Джеймс «Біздің өміріміздің 99 пайызы әдеттердің күшімен өтеді» деп жазған. Демек, жақсы әдеттер – адамның мінезін, мінезі – тағдырын айқындайды.

Мысалы, ерте тұру, кітап оқу, сөзінде тұру, уәде бермеу, бірақ іс жасау – бұлар адамның сенімді, табанды тұлғаға айналуына себеп болады. Ал керісінше, ұйқышылдық, кейінге шегеру, жауапкершіліктен қашу – сәтсіздік пен күйзеліске апарады.

Ғылым не дейді?

Нейробиология ғылымында «нейропластика» деген ұғым бар. Ол — мидың жаңа тәжірибелер мен қайталанатын іс-әрекетке бейімделу қабілеті. Кембридж университетінің зерттеуінше, адам бір әрекетті 21 күн қатарынан қайталаса, ол мида тұрақты байланыс орнатады және сол іс автоматты түрде әдетке айналады.

Ал егер бұл әдет 60 күнге дейін жалғасса, ол адамның мінез ерекшелігіне айналады. Сондықтан табысқа жеткен адамдардың барлығы өздерінің әдеттерін ерекше қадағалайды.

Гарвард университетінің зерттеуіне сәйкес, табысты кәсіпкерлердің 87%-ы таңертеңгі 2 сағатын жеке дамуға арнайды — медитация, оқу немесе жоспарлауға.

Жақсы әдет – қаржылық капиталдан да құнды

Экономистер «қаржылық капитал жоғалуы мүмкін, бірақ мінез капиталы – мәңгі» дейді.
Жақсы әдеттер — адамның ең берік инвестициясы. Өйткені ол табыс табуға ғана емес, табыс сақтауға және көбейтуге көмектеседі.

Мысалы, күн сайын белгілі бір соманы жинау, артық шығыннан қашу, жоспарлы түрде инвестиция салу – бұлар да жақсы әдет. Дүние жүзіндегі байлардың көбі (Уоррен Баффет, Илона Маск және басқалары) өз жетістіктерін сана мен тәртіп әдетіне негіздегенін айтады.

Жақсы әдет – психологиялық иммунитет

Жақсы әдет тек материалдық табыс емес, адамның психологиялық тұрақтылығын да қалыптастырады.
Күніне 10 минут тыныш ой жию, 15 минут серуендеу немесе алғыс айту күнделігін жүргізу — күйзелістен сақтайтын тиімді әдіс.

Америкалық психолог Роберт Эммонстың тәжірибесінде күн сайын 3 нәрсе үшін шүкіршілік айтқан адамдардың бақыт деңгейі 25%-ға артқан, ал күйзеліс деңгейі екі есе азайған.

Қазақ дүниетанымындағы жақсы әдет ұғымы

Қазақ халқы ертеден «Әдет – дағды, дағды – мінез, мінез – тағдыр» деп бекер айтпаған.
Мысалы, «ерте тұрған еркектің ырысы артық», «сабыр түбі – сары алтын», «сөзге тоқтау» секілді ұғымдардың түбінде тәртіп пен әдет мәдениеті жатыр.
Қазақы тәрбиеде де жақсы әдет – адамның көркі. «Жақсы мінез – жарым ырыс» деген мақал осыны меңзейді.

Жақсы әдетті қалыптастырудың 5 тәсілі

Кішкентайдан бастаңыз.
Бірден үлкен мақсат қоймаңыз. Мысалы, күніне бір бет кітап оқу, таңертең 10 минут ерте тұру жеткілікті.

Нақты уақыт белгілеңіз.
Әдетке айналдыру үшін уақыт бірлігі керек. «Бір күні» емес, «күн сайын сағат 8-де» деп бекітіңіз.

Қоршаған ортаны өзгертіңіз.
Жақсы әдетті қолдайтын адамдармен араласыңыз. Тәртіпсіз орта – ең үлкен кедергі.

Өзіңізді марапаттаңыз.
Әр жетістік үшін өзіңізге кішкентай сый жасаңыз – бұл миды ынталандырады.

Сабыр мен тұрақтылық.
Әдет – марафон, спринт емес. Қайтадан үзіліп қалсаңыз, қайта бастаңыз.

Қорытынды

Жақсы әдет – адамның ең тұрақты капиталы. Ол ақшадан да, мансаптан да, тіпті біліктіліктен де құндырақ. Себебі, жақсы әдет – адамның өмірінің сапасын анықтайтын, болашағын бағыттайтын ішкі жүйе.

Күн сайынғы кішігірім тәртіп – ертеңгі үлкен жетістікке апарар жол.
Сондықтан ең мықты инвестиция – өз әдетіңізге салған инвестиция.