Руханият

Балаңыз бақшаға барғысы келмей ме? Үш жастағы дағдарыс пен бейімделу жолдары

Жанар Ғарифоллақызы

Көптеген ата-аналар үшін үш жас — баланың ең күрделі әрі ерекше кезеңі. Бұл жаста бала тәуелсіз болуға ұмтылады, бірақ әлі де ата-анасының көмегіне мұқтаж. Сол себепті үш жас шамасында балабақшаға бейімделу кейде қиынға соғады. Мамандар мұны «үш жастағы дағдарыс» деп атайды.

Үш жастағы дағдарыс деген не?

Психологтардың айтуынша, үш жас — баланың жеке тұлға ретінде қалыптаса бастайтын кезеңі. Ол өзін «мен» деп қабылдап, бәрін өзі жасағысы келеді:

«Өзім жеймін!»

«Өзім киемін!»

«Өзім барам!»

Бірақ шын мәнінде, ол әлі бәрін толық өз бетімен істей алмайды. Осы арадағы қайшылық оның мінезінде қырсықтық, жылау, тіпті ашу түрінде байқалуы мүмкін. Бұл қалыпты құбылыс.

Неліктен балабақшаға бару осы кезеңге сай келеді?

Көп жағдайда балалар дәл үш жасында балабақшаға бара бастайды. Бұл кездейсоқтық емес — ата-аналар жұмысқа шығатын, ал бала әлеуметтік ортаға алғаш рет түсетін шақ. Дегенмен дәл осы кезде бейімделу қиындауы мүмкін, себебі:

  • Бала жаңа ортаға үйренбеген;
  • Анасының жоқтығын ауыр қабылдайды;
  • Ережелер мен күн тәртібі өзгеріп кетеді.

 Бейімделуді жеңілдетудің 5 жолы

  • Баланы алдын ала дайындаңыз.

Бақшаға бармас бұрын, сол жер туралы жылы әңгімелеп беріңіз. «Онда сенің достарың болады, ойыншықтар көп» деген сияқты сөздер баланың қызығушылығын арттырады.

  • Тез қоштасыңыз.

Көп ата-ана бақша есігінде ұзақ қоштасып, баласын тыныштандыруға тырысады. Бірақ бұл тек уайымды күшейтеді. Жымиып, қысқа қоштасқан дұрыс.

  • Тәрбиешімен байланыста болыңыз.

Баланың мінез-құлқындағы өзгерістерді бірге бақылаңыз. Кейде тәрбиеші кішкентай детальды байқап, бейімделуге көмектесетін кеңес бере алады.

  • Таныс зат беріңіз.

Үйден сүйікті ойыншық немесе кішкентай орамал апарсын. Бұл балаға қауіпсіздік сезімін береді.

  • Тұрақтылық сақтаңыз.

Бір барған соң, үзіліс жасамаған дұрыс. Бала күн сайын барып жүргенде ғана үйреніп кетеді.

Ата-ананың рөлі — сенімділік

Бала бәрінен бұрын ата-анасының көңіл күйін сезеді. Егер анасы уайымдап, «жылай ма екен?» деп күмәнданса, бала да сол эмоцияны қабылдайды. Керісінше, анасы сабырлы әрі сенімді болса, бала да өзін жайлы сезінеді.

Қорытынды

Үш жас — баланың өз бетінше өмірге алғашқы қадамын жасайтын маңызды кезең. Балабақша сол жолдағы ең үлкен мектеп. Ең бастысы — бұл кезеңді дағдарыс емес, даму баспалдағы ретінде қабылдау. Сабыр, сүйіспеншілік және сенім болса, бала кез келген ортаға тез үйренеді.