Баланы балабақшаға қай жаста берген дұрыс?

3 жас – балабақшаға бейімделуге ең қолайлы кезең

Көптеген психологтар мен тәрбиешілердің пікірінше, баланы балабақшаға берудің ең тиімді уақыты – 3 жастан бастап. Бұл кезде бала:

• өздігінен тамақ іше алады;
• киіну, дәретханаға бару сияқты қарапайым дағдыларды меңгереді;
• ересектердің сөзін түсініп, өз ойын жеткізе бастайды;
• басқа балалармен қарым-қатынас орнатуға ұмтылады.

Үш жас шамасында бала ата-анасынан аз уақытқа алыстап, жаңа ортаға бейімделуге психологиялық тұрғыдан дайын болады. Бұған дейінгі кезеңде (1–2 жас аралығы) бала әлі де анасына қатты тәуелді, сондықтан ерте балабақшаға беру кейде күйзеліске, қорқыныш пен алаңдаушылыққа әкелуі мүмкін.

Ерте жастан (1,5–2 жас) берудің артықшылықтары мен қиындықтары

Кей ата-аналар жұмысына байланысты баласын ертерек балабақшаға беруге мәжбүр. Бұл да өмірдің шындығы. Ерте жастан балабақшаға барудың өз артықшылықтары бар:

• бала ерте әлеуметтенеді,
• өздігінен әрекет етуге дағдыланады,
• тәртіп пен күн тәртібіне үйренеді.

Алайда, бұл кезеңде баланың иммунитеті әлсіз, анасынан ажырау үрейі жоғары болады. Сондықтан 2 жасқа дейінгі баланы балабақшаға беру қажет болса, ата-ананың да, тәрбиешілердің де ерекше дайындық жасауы керек:

• алғашқы апталарда ата-ананың баламен бірге біраз уақыт болуы;
• баланы қысқа уақытқа ғана қалдырып, біртіндеп бейімдеу;
• балаға жылы, мейірімді қарым-қатынас жасау – бейімделуді жеңілдетеді.

Кейінірек (4–5 жаста) барудың ерекшелігі

Кей отбасылар баласын тек 4–5 жасында ғана балабақшаға береді. Мұндай балалар әдетте анасының немесе әжесінің қамқорлығында болып өседі. Бұл жаста бала тіл жағынан да, ойлау қабілеті тұрғысынан да дамып үлгереді. Бірақ, мұндай балаларда топтағы ережелерге, ұжымдық өмірге бейімделу қиындау болуы мүмкін, өйткені олар үйдің еркесі, бар назар өзіне бағытталған ортаға үйреніп қалады.

Сондықтан кеш барған балаға ерекше назар мен педагогикалық қолдау қажет.

Баланың дайын екенін қалай білуге болады?

Мамандар баланың балабақшаға дайын екенін бірнеше белгіден тануға болатынын айтады:

• Анасы бөлмеден шыққанда қатты жылап, мазасызданбайды;
• Өз бетінше тамақтанады, қол жуып, дәретханаға бара алады;
• Сөздік қоры жеткілікті, қарапайым өтініштерін айта алады;
• Өзге балалармен ойнауға қызығушылық танытады;
• Күн тәртібіне (ұйқы, тамақ, серуен) үйренген.

Егер осы белгілердің көпшілігі балаңызда бар болса, демек, ол жаңа ортаға дайын деген сөз.

Қорытынды

Балабақша – баланың қоғаммен алғаш танысатын, тұлғалық қасиеттері қалыптаса бастайтын маңызды орта. Бастысы – баланы ерте немесе кеш беру емес, оның дайындығын сезіну және бейімделу кезеңінде мейірім мен түсіністік таныту.

Әр бала өз уақытымен өседі. Ең бастысы, балабақшаға бару – ата-анадан ажырасу емес, жаңа өмірге қадам екенін түсіндіре білу.