Мұнай өндірісі рекорд орнатты, теңгеге қысым күшеюде
Әлемдік нарықтағы жағдай
Халықаралық энергетикалық агенттіктің (IEA) дерегінше, 2025 жылдың тамызында әлемде тәулігіне 106,9 млн баррель мұнай өндіріліп, тарихи ең жоғары деңгейге жетті. Алайда ұсыныстың қарқыны сұраныстан асып түсті. Сарапшылар бұл алдағы уақытта нарықтағы артық мұнай көлемін ұлғайтуы мүмкін деп ескертеді.
Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығының болжамынша, мұнай өндірісі 2025 жылы тағы +2,7 млн баррельге, 2026 жылы +2,1 млн баррельге ұлғаяды. Бұған ОПЕК+ шешімдері мен АҚШ, Бразилия, Канада және Гайанада өндірістің артуы әсер етпек.
Теңге және валюта нарығы
KASE-дегі соңғы сауда қорытындысы бойынша теңге тағы да әлсіреп, доллар 539,08 теңгеге (+0,84) жетті. Сауда көлемі бір күнде 212 млн доллардан 294 млн долларға дейін өсті.
Сарапшылар мұны мұнай бағасының төмендеуі, доллар индексінің нығаюы және импортшылардың белсенді валюталық төлемдерімен байланыстырады.
Ақша нарығы
TONIA мөлшерлемесі 16,41%-дан 16,33%-ға түсті, SWAP-1D – 11,16%-дан 11,14%-ға төмендеді. Сауда көлемі 494,9 млрд теңгеге дейін қысқарды.
Сонымен қатар Ұлттық банктің депозиттік аукционына сұраныс 936 млрд теңгеге дейін артып, барлығы 16,5% жылдық мөлшерлемемен қанағаттандырылды. Бұл қаржы жүйесіндегі өтімділік артық екенін көрсетіп отыр.
Қор нарығы
KASE индексі +0,4% өсіп, 7 132 пунктке жетті. Өсімге БЦК (+1,5%), KEGOC (+1,1%), Air Astana (+0,9%) және «ҚазТрансОйл» (+0,9%) ықпал етті.
Kaspi акциялары -1,1% төмендеп, жалпы көрсеткіштің өсуін тежеді.
Маңызды жаңалықтардың бірі – Moody’s БЦК депозиттік рейтингін «Ba1»-ден «Baa3»-ке көтеруі. KEGOC акцияларының өсуі қазан айындағы дивиденд мәселесіне байланысты.
Әлемдік нарықтар
АҚШ-тағы инфляция деректері (+2,9%) Федералдық резервтің жақын арада мөлшерлемені төмендететініне сенімді арттырды.
Осыдан кейін әлемдік қор индекстері тарихи максимумдарға жетсе, алтын бағасы 3 669 долларға дейін (-0,4%) төмендеді.
Сарапшылар пікірі
Қазақстан қаржыгерлер қауымдастығының талдауынша, басты қауіп – мұнайдың артық ұсынысы. Бұл теңгеге қосымша қысым жасайды. Ішкі инфляциялық орта мен сыртқы факторлар Ұлттық банкті қатаң ақша-несие саясатын сақтауға мәжбүр етуі мүмкін.