Су ресурстары – болашақтың басты байлығы
Қазақстан – трансшекаралық өзендерге тәуелді мемлекет. Еліміздің су қорының шамамен 45 пайызы көрші елдерден келетінін ескерсек, су қауіпсіздігі тікелей сыртқы саясатпен байланысты. Орта Азиядағы өзендер – Әмудария, Сырдария, Ертіс пен Іле – аймақ мемлекеттерінің тағдырын айқындайтын стратегиялық фактор.
Су дипломатиясы не үшін қажет?
Су ресурстарын басқару келіссөздер, халықаралық келісімдер және ғылыми сараптама арқылы жүзеге асады. Мұнда кәсіби су дипломаттары қажет:
- Көрші елдермен келіссөз жүргізу үшін;
- Су үнемдеу технологияларын енгізу тәжірибесін алмасу үшін;
- Экология мен ауыл шаруашылығын тең ұстау үшін;
- Трансшекаралық даулардың алдын алу үшін.
Жаңа буын мамандар
Су дипломатиясы – болашақтың кәсібі. Қазақстандық жоғары оқу орындарында арнайы магистратуралар мен ғылыми орталықтар ашу, халықаралық тәжірибені енгізу, шетелдік университеттермен бірлескен бағдарламаларды жолға қою – кезек күттірмейтін мәселе.
Аймақтық тұрақтылықтың кепілі
Су дипломатиясын дамыту арқылы Қазақстан:
- аймақтағы геосаяси тұрақтылықты қамтамасыз ете алады;
- суды әділ бөлудің халықаралық үлгісін қалыптастырады;
- «жасыл экономика» мен экологиялық қауіпсіздікке үлес қосады.
Қорытынды
Қасым-Жомарт Тоқаев ұсынған бастама – Қазақстанның су қауіпсіздігін нығайтып қана қоймай, Орталық Азияда жетекші дипломатиялық алаңға айналуына жол ашады. Су – ХХІ ғасырдың «көгілдір алтыны». Оны әділ, тиімді және бейбіт түрде басқару үшін кәсіби мамандарды қазірден бастап даярлау – мемлекетіміздің стратегиялық таңдауы.