Білім беру саласында ЖИ ықпалы
2024–2025 жылдары Түркістан облысының білім беру жүйесінде жасанды интеллект негізіндегі 20 пилоттық инновациялық жоба іске асырылды, оның ішінде «Matatalab» және «Годе плей» жобалары оқушылар мен мұғалімдерге арналған мультимедиялық білім беру платформаларын құруға бағытталған. Бұл жүйелер оқу процесін қызықты әрі интерактивті етеді, оқушылардың сабаққа қатысуын арттырып, оқытушылардың біліктілігін көтереді .
Сонымен қатар мектептерде Face ID, «Е-асхана», «Е-Кітапхана», BilimLand секілді автоматтандырудың пилоттық жүйелері енгізілді. Бұл тәжірибе білім беру басқаруында дербестендірілген оқу жолын және цифрлық сауаттылықты көтеруге бағытталған .
Облыста студенттер мен мұғалімдерге арналған онлайн‑курстар мен вебинарлар ЖИ негізінде әзірленіп, педагогтардың қажеттіліктеріне бейімделген оқу материалдарын ұсынады. Бұл оқыту сапасын жақсартып, жоғары білікті кадрлар даярлауға септігін тигізуде.
Ғылым және агро‑технологияға арналған инновациялық тәсілдер
Түркістан аймағында ауыл шаруашылығы мен экология саласына ЖИ-ны енгізу айтарлықтай нәтижелер әкелуде. Смарт-жүйелер егістікті, топырақтың жағдайын, өнімділікті және экожүйені мониторингтеуге және талдауға мүмкіндік береді. Бұл фермерлерге нақты әрі дер кезінде шешім қабылдауды қамтамасыз етеді.
Аграрлық бағыттағы жобалардың бірі — су үнемдеу технологияларын енгізу. Мақтаáraл және Сауран аудандарында тамшылатып және жаңбырлатып суару жүйелері орнатылып, сумен қамтамасыз ету тиімділігі артты. Оның ішінде BNK IRRIGATION компаниясы жоба аясында жаңбырлатып суару машиналарын отандық өндірісте іске қосты — бұл 1000 гектардан астам жерді қамтиды және 50-ден астам жұмыс орнын ашты, сонымен бірге су пайдалануды 50%-ға дейін азайтты.
Агродрондар мен заманауи сенсорлық бақылау жүйелері арқылы дақылдардың қызылшауын анықтауға, тыңайтқыш шашуға және зиянкестермен күреске ЖИ қолданылады. Бұл тәсіл өнім сапасы мен көлемін арттырады, шығындарды азайтады.
Облыстық цифрландыру: «Ақылды қала» және әкімшілік жүйелер
2018 жылы Қазақстанда «Цифрлық Қазақстан» мемлекеттік бағдарламасы аясында Түркістан облысында Цифрландыру орталығы құрылды. Бұл орталық 15-ке тарта қазақстандық және халықаралық IT-компаниялармен меморандумға қол қойып, аймаққа шамамен 30 млн АҚШ доллары мөлшерінде инвестиция тартты. Нәтижесінде IT-мамандарға арналған жұмыс орындары артты.
Түркістан қаласында «Ақылды квартал» жобасы іске асуда. Отырар шағын ауданында 10 көп пәтерлі үйді қамтып, қоғамдық көлікке электронды билеттеу жүйесі енгізілуде, сондай-ақ қауіпсіздік және бейнебақылау жүйелері іске қосылды. Сондай-ақ, жедел әрекет ету қызметтеріне «112 жүйесі» автоматтандырылатын болады.
Сарыағаш қаласында Sary Agash Digital жобасы арқылы қаланы цифрлық басқару жүйесі қолға алынып, қоғамдық қатысуды арттыру үшін геопортал әзірленуде. Бұл Түркістан облысының цифрлы трансформациясына үлгі болуда .
Табиғи ресурстарды тиімді басқару мен экология
ЖИ экология мен су ресурстарын тиімді басқаруда маңызды рөл атқаруға мүмкіндік береді. Мысалы, экологиялық мониторинг жүйесі қоршаған ортаны бақылап, табиғи ресурстарды рационалды пайдалануға бағытталған. Су ресурстарын басқаруда алаңдарды болжау және су тапшылығы мәселелерін ЖИ көмегімен шешу қарастырылуда .
Жалпы әсері: білім сапасы, кадрлық әлеует және әлеуметтік даму
Білім беруде енгізілген ЖИ‑технологиялар әдеттегі оқу әдістерін өзгертіп, оқушылардың жеке даму бағыттарын анықтауға мүмкіндік береді. Мұғалімдердің кәсіби деңгейін көтеру ЖИ‑технологиялар арқылы жүзеге асып, оқыту сапасы артып келеді .
Ал ауыл шаруашылық пен экологиялық жобалар ЖИ арқасында экономикалық тиімділік пен ресурстарды үнемдеуді қолдайды. Бұл өңірдің әлеуметтік және экономикалық дамуында маңызды рөл атқаруда.
Түркістан облысы білім, ғылым, агро‑технология және цифрлық инфрақұрылымдарды дамытуда жасанды интеллект потенциалын ұштастырып, жасалатын шешімдерді іске асыра бастады. Мектептерде интерактивті білім беру жүйелері, фермаларда су үнемдеу мен агродрондар, қалаларда «Ақылды қала» жобалары — бұлардың барлығы аймақтың интеллекуталдық және цифрлық транформациясының нақты көрінісі. Бұл шаралар аймақтың Қазақстандағы цифрлық дамуында үлес қосып, болашаққа бағытталған тұрақты экожүйені қалыптастырады.