Тоқаевтың руы қандай
Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев — Қазақстан Республикасының қазіргі Президенті. Ол 1953 жылдың 17 мамырында Алматы қаласында дүниеге келген. Танымал жазушы Кемел Тоқаевтың ұлы, Жалайыр руынан тарайтын мемлекет басшысы жастайынан білім мен қызметке ерекше ден қойған.
Білім мен алғашқы дипломатиялық қадамдар
1970 жылы 17 жасында Қасым-Жомарт Тоқаев Мәскеу мемлекеттік халықаралық қатынастар институтына (МГИМО) оқуға түсіп, дипломатиялық мансапқа алғашқы қадамын жасайды. Жоғарғы оқу орнының соңғы курсында Қытай Халық Республикасындағы КСРО Елшілігінде жарты жылдық тағылымдамадан өтеді.
1992 жылы Ресей Сыртқы істер министрлігінің Дипломатиялық академиясын тәмамдап, ғылым жолына бет бұрды. Кейінірек тарих ғылымдарының кандидаты және саяси ғылымдар докторы ғылыми дәрежелерін қорғап шықты.
Қызметтегі сатылар мен халықаралық мансап
Тоқаевтың кәсіби өмірі КСРО Сыртқы істер министрлігінің түрлі құрылымдарында басталып, Сингапурдағы Елшілікте жалғасын тапты. Тәуелсіздік жылдары ол Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрінің орынбасары (1992), бірінші орынбасары (1993), кейін министрі (1994) болып тағайындалды. 1999 жылы Премьер-Министрдің орынбасары, сол жылдың қазанында Үкімет басшысы қызметін атқарды. 2002 жылы бұл қызметтен өз еркімен кеткен соң, Мемлекеттік хатшы – Сыртқы істер министрі лауазымына келді. Бұл қызметте ол 2007 жылға дейін болды. Ядролық қаруды таратпау жөніндегі жаһандық процестерге белсенді қатысуы — оның халықаралық аренадағы беделін арттырды.
2007 жылы Қасым-Жомарт Тоқаев ҚР Парламенті Сенатының Төрағасы болып сайланды. Келесі жылы ЕҚЫҰ Парламенттік Ассамблеясы вице-президенті лауазымына бекітілді. 2011-2013 жылдары БҰҰ Бас хатшысының орынбасары және Женевадағы БҰҰ бөлімшесінің Бас директоры ретінде жаһандық саясаттағы орнын бекемдей түсті. Сондай-ақ, Қарусыздану жөніндегі конференцияда БҰҰ Бас хатшысының арнайы өкілі міндетін атқарды.
Саяси көзқарас және ішкі саясаттағы орны
2007 жылдан бастап ол «Нұр Отан» партиясының саяси кеңесі бюросының мүшесі болды. Тоқаевтың ел басқару жүйесіне көзқарасы бір сөйлеммен сипатталған: «Күшті Президент, ықпалды Парламент, есеп беретін Үкімет». Бұл пікірін ол 2014 жылы Астанада өткен парламенттік форумда ашық айтқан.
Президенттікке дейінгі кезең және жоғары лауазым
2019 жылдың 19 наурызында Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаев өкілеттігін тоқтатқаннан кейін, сол кездегі Сенат Төрағасы ретінде Тоқаев уақытша Президент міндетін атқаруға кірісті. Бірнеше айдан соң, яғни 2019 жылдың 9 маусымында өткен кезектен тыс президенттік сайлауда «Нұр Отан» партиясының атынан түскен Тоқаев сайлаушылардың 70,76% дауысын жинап, Қазақстан Президенті болып сайланды. Exit-poll нәтижелері де осыны растады — 6,5 миллионнан астам қазақстандық оның кандидатурасын қолдаған.
Қызметі мен марапаттары
Қасым-Жомарт Тоқаев — халықаралық деңгейде танылған тәжірибелі дипломат әрі саясаткер. Ол «Отан», «Парасат» және «Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев» ордендерімен марапатталған. Сонымен қатар, Ресейдің «Достық» ордені мен Украинаның «Князь Ярослав Мудрый» III дәрежелі орденінің иегері. 2018 жылы Ресейдің өмірбаяндық қоғамы оны «Жыл адамы» деп таныған.
БҰҰ-да жұмыс істеген жылдары оған арналып арнайы алғыс тақтасы орнатылған. Онда: «БҰҰ қағидаттарына адалдығы мен ұйымның Қазақстандағы қызметіне қосқан ерекше үлесі үшін алғыс білдіреміз» деген жазу бар.
Жеке өмірі мен тіл меңгеруі
Тоқаев қазақ, орыс, ағылшын және қытай тілдерінде еркін сөйлейді, француз тілін де меңгерген. Жұбайы — Надежда Давыдовна Тоқаева. Ұлы Тимур 1984 жылы дүниеге келген.