Президент Кагаме сапар барысында айтқан пікірлерін өзінің ресми парақшасында бөлісіп, Қазақстанның даму жолына және Президент Тоқаевтың көшбасшылығына жоғары баға берді.
Кагаме не деді?
"Қазақстан ұлттық даму жолында елеулі қадамдар жасап, әлемдік сахнада да конструктивті рөлге ие бола білді. Бұл — Сіздің көшбасшылық қабілетіңіздің және қазақ халқының табандылығының көрінісі, Президент мырза. Біз мұндай серіктестік пен достықтың болғанына қуаныштымыз. Руандада біз мұндай ілгерілеудің жақсы басқару мен сенімді серіктестер арқылы келетінін білеміз. Сол себепті де біз осындамыз", — деді Кагаме Тоқаевпен кездесуде.
Оның бұл мәлімдемесі — кездейсоқ комплимент емес, Қазақстанды Африка елдерінің сенімді серіктесі ретінде тануға дайын елдің ресми ұстанымы.
Қандай құжаттарға қол қойылды?
Сапар барысында келесі бағыттар бойынша өзара ынтымақтастықты тереңдететін бірқатар маңызды құжаттарға қол қойылды:
- Дипломатиялық және саяси консультациялар
- Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (ICT)
- Білім беру
- Ауыл шаруашылығы
- Қаржы
- Кен өндіру саласы
Әсіресе, IT және білім салаларындағы әріптестік болашақта кадрлық, технологиялық және инновациялық байланыстарды нығайтуға негіз болары сөзсіз.
Неге Руанда? Неге дәл қазір?
Руанда — Африкадағы ең қарқынды дамып келе жатқан мемлекеттердің бірі. Азаматтық соғыстан кейінгі трансформацияны табысты аяқтап, ел ішінде тұрақтылық орнатқан Руанда бүгінде технологиялық хабқа айналуды мақсат етіп отыр. Ал Қазақстан — постсоветтік кеңістіктегі саяси тұрақтылық пен реформаларды қатар үйлестіріп келе жатқан ел ретінде әлемге танылып келеді.
Бұл сапар Қазақстан үшін:
- Африкадағы серіктестер қатарын кеңейтуге,
- дамушы нарықтарға бет бұруға,
- БҰҰ мен басқа да халықаралық ұйымдар шеңберінде африкалық дауысты өз жағына тартуға мүмкіндік береді.
Руанда үшін:
- Орталық Азияда сенімді саяси және экономикалық әріптес табуға,
- Қазақстан арқылы Еуразиялық экономикалық одақ және ТМД кеңістігіне шығуға, өз дипломатиялық ауқымын кеңейтуге жол ашады.
Қазақстан-Африка ынтымақтастығы: бұл бастама ма, әлде тренд пе?
Қазақстан соңғы жылдары Африка құрлығына стратегиялық мән бере бастады. 2023 жылы Қазақстан Сыртқы істер министрлігі Африка елдерімен дипломатиялық миссияларды белсенді ашу туралы мәлімдеген. Астанадағы алғашқы Африка апталығы, сондай-ақ африкалық студенттердің Қазақстан ЖОО-ларында оқуы — соның дәлелі.
Президент Кагамені қабылдау арқылы Астана Африкамен байланысты нақты қадамға айналдырып отыр. Бұл Қазақстанның көпвекторлы сыртқы саясатының бір тарамы ретінде қарастырылуы тиіс.
Бір сапар — көп мағына
Президент Кагамені қабылдау — тек екі ел арасындағы қатынастың емес, Қазақстанның жаһандық дипломатиядағы жаңа бағытының көрінісі. Саяси декларациялар мен ресми сөздерден бөлек, бұл кездесуде нақты уағдаластықтар мен ұзақмерзімді мақсаттар бар.
Ал Қазақстан қоғамы үшін бұл жаңалық Африка елдерімен қарым-қатынасқа деген қызығушылықты арттырып, жаһандық процестерге көзқарас көкжиегін кеңейтеді.
Бұл сапар – Қазақстан дипломатиясының "белсенді нейтралитет" ұстанымын нақты іске асыруының бір парасы. Екі жақ үшін де бұл кездесу символдық қадамнан гөрі — нақты әрекеттердің бастауы.