Қазақстандағы экономикалық өсім жандана түсуде, алайда инфляция деңгейі әлі де жоғары — Дүниежүзілік банк

Дүниежүзілік банктің қараша айындағы есебіне сәйкес, 2024 жылы Қазақстанның нақты ЖІӨ жылдық есептеуде 4%-ға өсті. Үшінші тоқсанда экономиканың өсу қарқыны өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 5,6%-ды құрады, бұл пандемиядан кейінгі ең жоғары тоқсандық көрсеткіш болып отыр. Бұл өсімге мемлекеттік шығыстардың артуы ықпал еткен,  5,3%-ға ұлғайған.

Дегенмен, экономикалық көрсеткіштердің оң динамикасына қарамастан, инфляция деңгейі мақсатты көрсеткіштен жоғары болып отыр. 2024 жылдың қыркүйегінде инфляция 9,5%-дан 8,3%-ға төмендегенімен, бұл көрсеткіш әлі де 5%-дық межеден асып тұр. Азық-түлік бағалары 5%-ға дейін, азық-түлікке жатпайтын тауарлар 7,6%-ға дейін төмендегенімен, қызмет көрсету саласындағы бағалар 13,6%-ды құрап, жоғары деңгейде қалуда. Сарапшылар мұны жалақының тұрақты өсуімен байланысты шығындардың артуынан деп түсіндіреді.

Ұлттық банк инфляцияны тежеу мақсатында негізгі пайыздық мөлшерлемені 14,25% деңгейінде сақтап қалды, бұл бағаның тұрақтылығын қамтамасыз ету үшін қатаң ақша-несие саясатын жалғастыру қажеттігін білдіреді.

Банк секторы да несие беру көлемінің 13%-ға өскенін көрсетуде, оның ішінде тұтынушылық несиелер жалпы көлемнің 70%-ын құрайды. Бұл қаржылық қолжетімділікті жақсартқанымен, үй шаруашылықтарының қарыз жүктемесін арттырды. 2024 жылдың алғашқы тоқсанындағы мәліметтер бойынша, несие портфелінің 55%-ы үй шаруашылықтарына тиесілі болып, 2010 жылғы 20%-бен салыстырғанда едәуір өскен.

2024 жылдың алғашқы тоғыз айында бюджет кірістері $34,7 млрд-ты құрап, өткен жылмен салыстырғанда орташа өсім көрсетті. Мұнайдан түскен табыстар 13,2%-ға азайғанымен, мұнайға жатпайтын салық түсімдерінің 8,3%-ға өсуі арқылы бұл төмендеу өтелді.