"Қарт темекі шегушілер" Астрономдар өте ескі жұлдыздарды анықтапты
Өлу процесінде тұрған аспан обьектілері анықталды
Ғалымдар өлу процесінде тұрған өте ескі Жұлдыздарға ұқсайтын ғылымға белгісіз аспан объектілерін тапты,- деп хабарлайды newsroom.kz порталы New Atlas-қа сілтеме жасап.
Кейде бұл нысандар газ бен шаңнан тұратын үлкен бұлттарды сыртқа шығарады, сондықтан астрономдар оларды "қарт темекі шегушілер" деп атайтын көрінеді.
Бұл жаңалықты ғалымдар жаңа туған жұлдыздарды зерттеу кезінде ашқан. Зерттеу үшін олар Чилидегі инфрақызыл телескоп (Vista) арқылы аспан әлемін 10 жылға жуық бақылап шыққан.
"Біздің басты мақсатымыз сирек кездесетін жаңа туған жұлдыздарды табу болды, олар протожұлдыздар деп те аталады, олар айлар, жылдар, немесе тіпті ондаған жылдар бойы үлкен жарылыстарды бастан өткерген болуы мүмкін", - дейді зерттеу авторы доктор Чжэн Го.
Бірақ зерттеу барысында топ біздің Галактиканың орталығына жақын жерде жарықтығын өзгерткен 21 оғаш жұлдызды байқады. Мысалы, олардың бірі 2010 жылы түсірілген суреттерде айқын көрінді, бірақ 2015 жылға қарай мүлдем жоғалып кетті. Үш жылдан кейін ол бұрынғыдан гөрі күңгірт болып байқалған.
Ғалымдар осы жұлдыздардың спектрлерін талдағанда, олар ғылымға мүлдем белгісіз аспан объектілерін тапты. Олар қызыл алыптардың бір түрі сияқты – отыны таусылған және қазіргі уақытта баяу өліп жатқан ежелгі жұлдыздар. Бірақ, ғылымға белгілі Қызыл алыптардан айырмашылығы, бұлардың біртүрлі ерекшелігі бар: олар мезгіл-мезгіл газ бен шаңның үлкен бұлттарын "сыртқа шығарып", олардың жарығын көзбен жауып тастайды. Осы жерде ғылымға белгісіз жұлдыздар "қарт темекі шегушілер"деген лақап атқа ие болды.
"Бұл қарт жұлдыздар жылдар бойы немесе ондаған жылдар бойы тыныш отырады, содан кейін түтін клубтарын күтпеген жерден шығарады. Бірнеше жыл бойы олар өте күңгірт және қызыл болып көрінеді, кейде біз оларды мүлдем көрмейміз", - деді зерттеу авторы, профессор Данте Миннити.
Ғалымдардың түсіндіруінше, ғаламдағы ауыр элементтер жұлдыздардың тууы мен өлімінің көптеген циклдары арқылы қалыптасады және бұл "қарт темекі шегушілер" атқылаған бұлттар материямызға көп көмегін тигізеді екен.
"Ескі жұлдыздардан шығарылған Материя элементтердің өмірлік циклінде шешуші рөл атқарады, бұл жұлдыздар мен планеталардың келесі ұрпағын қалыптастыруға көмектеседі. Бұл негізінен айнымалы жұлдыздар деп аталатын жақсы зерттелген жұлдыз түрімен жүреді деп есептелді. Дегенмен, затты лақтыратын жұлдыздың жаңа түрін табу ядролық дискідегі ауыр элементтердің және басқа галактикалардың металға бай аймақтарының таралуына кеңірек әсер етуі мүмкін", - деді зерттеудің жетекші авторы, профессор Филип Лукас.