Қарметке айналған АМТ немесе бір зауыттың тарихы

Қарметке айналған "АрселорМиттал Теміртаудың"  жаңа инвесторы болып Андрей Лаврентьев тағайындалғанын хабарлаған едік. Осынау талай өмірді жалмаған металлургия комбинатының тарихы қандай? Бұл туралы newsroom.kz порталы дайындаған мақаладан оқи аласыздар.

АрселорМиттал Теміртау - 1995 жылы, 17 қарашада құрылған комбинат. Бұрыңғы атауы - Испат Кармет, Миттал Стил Темиртау. 

АрселлорМиттал Теміртау - Қарағанды металлургия комбинатын (Теміртау, Қарағанды облысы), Қазақстанның ірі болат кәсіпорнын иеленетін қазақстандық болат және тау-кен өндіруші компания. 

"Эксперт РА Қазақстан" Рейтингтік агенттігінің деректеріне сәйкес "АрселорМиттал Теміртау" АҚ Қазақстанның ең ірі компанияларының тізімінде 8-ші орында (2015 жылғы қорытынды бойынша). 

"Испат Кармет" АҚ - (қазіргі АрселорМиттал Теміртау) 1990-шы жылдардың ортасында жекешелендіру жөніндегі жабық тендерде Үнді-Британдық кәсіпкер Лакшми Митталға тиесілі, Қарағанды металлургия комбинаты.("Кармет"Мао). 

2004 жылдың желтоқсанында "Испат Кармет" АҚ "Миттал Стил Теміртау" АҚ, ал 2007 жылдың 6 қыркүйегінен бастап "АрселорМиттал Теміртау"АҚ болып қайта тіркелді.

Карметкомбинатты сатып алғаннан кейін Ispat International болат өндіру компаниясы әлемде 32-ші орыннан 14-ші орынға көтерілді. 

1996 жылы Қарағанды көмір бассейнінің "Қарағандашахтуголь" РМК 15 шахтасы және 12 қосалқы қызмет көрсету кәсіпорны сатып алынды. 

Сатып алынған Лисаков, Кентөбе және Атасу кен орындарының негізінде темір кендері департаменті құрылды. 

2004 жылы компания 2001 жылы қаза тапқан Елтай Әбеновтің "Елрово"Қарағанды концерніне тиесілі "Атансор" кенішін сатып алды. Алексеевский доломит карьері (АДР) және Оңтүстік Топар кен басқармасы (ЮТРУ), бұрын Қарметкомбинаттың құрамына кірген, Еуразиялық өнеркәсіптік қауымдастық (қазіргі ENRC) мен "Алаш" жақ (қазіргі ТЭМК), тиісінше, кетіп қалды.

Кәсіпорындағы қазалы жағдайлар

2000 жылдардың екінші жартысында компанияның көмір өндіруші кәсіпорындарында екі ірі апат болды - Ленин атындағы шахтада және "Абай" шахтасында, соның салдарынан ондаған адам қаза тапты. Екі жағдайда да негізгі себептер "АрселорМиттал Теміртау" кінәсі деп аталды, атап айтқанда, шағын механикаландыру құралдары мен электр жабдықтарының жай-күйіне, сондай-ақ адами факторға байланысты.

2023 жылдың 17 тамызында "Казахстанская" шахтасында конвейерлік таспа өртеніп, нәтижесінде 5 адам қаза тауып, "АрселорМиттал Теміртау" нысандарын мемлекеттік меншікке беру туралы шешім қабылданды. 28 қазанда "АрселорМиттал Теміртау" басқа нысанында — Костенко атындағы шахтада өрт пен жарылыс болып, 46 шахтер қаза тапты.

Компания құрылғаннан бері 10 жыл ішінде комбинатқа 1,5 миллиард доллар инвестиция салынды . Өндірісті жаңғырту жүргізілді, жылдық қуаты 320 мың тонна өнім шығаратын қорғасын-мырыш цехы салынды. Болат өндірісі ұлғайды — 5,1 млн тонна (2004) 1996 жылғы 3,1 млн тоннамен салыстырғанда, дайын прокат — 3,9 млн тонна (1996 жылы 2,2) , кеңес жылдарындағы көрсеткіштерге қол жеткізілмегенімен: Болат — 5,7 млн тонна, прокат — 80-жылдары 4,3 млн тонна. 2006 жылы сортты прокат зауытының құрылысы жүргізілді.

Компания өнімдері ҚХР, Еуропа, Америка және Иран елдерінде сатылуда, дегенмен соңғы бірнеше жылда "АрселоМиттал Теміртауда"  өнімді өткізу проблемалары туындады, бұл персоналдың қысқаруына алып келеді. Сонымен, соңғы бес жылда компания 8 мың адамды қысқартты, бұл барлық қызметкерлердің 20% құрады.

2019 жылғы наурызда Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігі "АрселорМиттал Теміртау" АҚ-ның 2019 жылға арналған жоспарлары туралы мәлімдеді. Олардың айтуынша, компания болат өндірісін 18,4% - ға, 4,5 млн тоннаға дейін ұлғайтуды жоспарлап отыр.

2021 жылдың қыркүйегінде "АрселорМиттал Теміртау" Қазақстан Республикасының Үкіметімен өзара түсіністік туралы Меморандумға қол қойғаны белгілі болды. Меморандумның басты мақсаты Қазақстанның металлургия өнеркәсібінің тұрақты дамуын қамтамасыз ету, сондай-ақ әлеуметтік, экологиялық, Еңбек және экономикалық салаларда өсу болды.