Енді қазақстандықтардың өтініштері көпшіліктің назарына ұсынылмайды, деп хабарлайды newsroom.kz.
Сәуір айының бірінші онкүндігінде «Ашық диалог» порталы арқылы мемлекеттік органдарға келген азаматтардың барлық өтініштері «Е-Өтініш» электронды үкімет алаңына көшіріліп, тұрғындарда көрінбейтіндей етіп жабылды. Бұдан былай қазақстандықтардың неге шағымданатынын әлеуметтік желілерден ғана байқауға болады. Аталған өзгеріске сай, министрлермен және әкімдермен тікелей кері байланыс енді жабық форматта жүзеге асырылады, жауапты тек енді өтініш берген адам ғана көреді.
Ішкі істер министрлігінің шенеуніктері жабық режимге көшуді екі жыл бұрын
талап еткен болатын. Басты аргумент — өз тарихын айтып, аты-жөндерін атайтын, тіпті сканерленген құжаттарын бірге қосатын өтініш авторларының жеке деректерінің сыртқа шығуы. Интернеттегі алаяқтар мұны пайдалана алады. Алайда қоғам белсенділерінің заманауи цифрлық технологиялар «Ашық диалог» порталында жарияланған жеке деректерді кодтауға әбден мүмкіндік береді деген уәждері ескерілмеген. Сондай-ақ, пайдаланушылар egov.kz порталының жеке кабинеті арқылы шенеуніктерге онсыз да жария емес үндеу жібере алатыны да ескерілмеді.
Бір портал арқылы қоғам мен үкімет арасындағы ашық диалог идеясын толығымен жоққа шығарған жаңашылдықтың ресми бастамашысы Ақпарат және қоғамдық даму министрлігі (АҚДМ) болды. Жаңартылған ереже
жобасына берілген түсініктемелерде айтылған сынға жауап ретінде министрлік мамандары бұл жаңа бастама емес, «бұл түзетулер заң нормаларының жоғары тұрған заңнамалық актілерге сәйкес келуін қамтамасыз ету үшін қажет» деп жазды. Мұнда 2022 жылдың 30 желтоқсанында енгізілген «Ақпаратқа қол жеткізу туралы» заңға енгізілген соңғы өзгерістер туралы айтылып отыр.
«Мемлекеттік органдарға блог-платформа арқылы келіп түскен өтініштер ҚР әкімшілік іс жүргізу кодексінің талаптарына сәйкес ЭЦҚ арқылы куәландырылмағандықтан, олар Бас прокуратураның бақылауына және есепке алынбаған», — деді құжат авторлары. «Е-Өтініш» порталында мұндай бақылау қарастырылған.
Finprom.kz редакторлары «Ашық диалог» блог-платформасының 2012 жылдан бері жұмысына талдау жасап, қазақстандықтардың шенеуніктермен қарым-қатынастың бұл түріне қаншалықты қанағаттанғанын бағалады. Көрсетілген мерзімде қазақстандықтар платформа арқылы 483,3 мың өтініш берген. 96,1% жағдайда жауап алынған.
Өтініштердің ең көп саны Ішкі істер министрлігіне: 68,5 мың.Тұрғындар алаяқтардан көмек пен қорғауды сұрады, қылмыстық істі қарау кезінде тергеушілерге шағымданды, автокөліктер мен жол-көлік оқиғаларына қатысты мәселелерді шешуді сұрады. Айта кетерлігі, өтініш білдіргендердің барлығы дерлік жауаптарын алды.
Екінші орында Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі (ЕӘҚМ). Осы он жылдан астам уақыт ішінде «Ашық диалог» сайты арқылы министрлікке 65,7 мың хат келіп түсті. 94,5%-на жауап берілді деп саналады. Дәл осы «әлеуметтік» министрліктің блог-платформасын оқу саяси элитаны Қазақстандағы қазіргі кедейшілік деңгейін, мүгедектер мен аз қамтылған отбасылардың қажеттіліктерін түсінуге жақындата алады. Әр хат дерлік шешімін таппаған ортақ әлеуметтік мәселелердің бір бөлігі.
Шағымдар саны бойынша Қаржы министрлігі (ҚМ) үшінші орында: 59,5 мың өтініш. Өтініштің көптігі қаржыға қатысты шағымдардың көптігімен байланысты емес, дәлірек айтсақ, ведомство басшысының вице-премьер болуымен және қазақстандықтардың оған жоғары тұрған органдар өкілі ретінде әр түрлі сұрақтар бойынша өз сауалдарын жолдаған.
Dialog.egov.kz статистикасы өтініш берушілердің шенеуніктердің пікірлеріне қаншалықты қанағаттанғанын бағалауға мүмкіндік береді. Жауап алғаннан кейін пікір білдірген өтініш берушілердің орташа есеппен 37,6%-ы жауапқа қанағаттанбаған.
Бұл қанағаттанбаушылық көрсеткіші орташа есеппен алынған. Мәліметтерді ведомстволар бойынша қарастыратын болсақ, жауаптарға қанағаттанбағандардың басым бөлігі Қорғаныс министрлігінде (84%) және Бас прокуратурада (62%) байқалады. Өтініштер саны бойынша алғашқы үштікте — Ішкі істер министрлігі, Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігі және Қаржы министрлігінің жауабына қанағаттанбау деңгейі орташа мәнде (тиісінше 34%, 39% және 35,6%).
Қазақстандықтардың әкімдіктерге жолдаған өтініштерін талдау нәтижесі қызықты. Алматы барлық өңірлер мен мегаполистер арасында шағымдар саны бойынша сөзсіз көшбасшы болды. Блог-платформа арқылы қала басшылығына 9,6 мыңға жуық өтініш жазылған. Олардың үштен бірін шенеуніктер елемеген, ал берілген жауаптың 53%-на өтініш беруші қанағаттанбаған.
Әкімдіктер арасында өтініштер саны бойынша екінші орында елорда болды. Он жыл ішінде астаналықтар «Ашық диалог» арқылы 4,8 мың өтініш жазған. Бір айта кетерлігі, елорда әкімдігінің жауапты қызметкерлері хаттарға аса жауапкершілікпен қарап, барлығына дерлік жауап берген.