Қазақстан мен Өзбекстан Арал теңізінің мәселесін бірлесіп шешуде

Ағымдағы жылдың 9-12 маусымында ҚР Экология, геология және табиғи ресурстар вице-министрі   А.Шалабекова бастаған қазақстандық делегация Өзбекстан Республикасына жұмыс сапарымен барды. Өзбек әріптестерімен өткен кездесу аясында Арал теңізінің құрғаған түбіндегі (АТҚТ) фитолесомелиоративтік жұмыстар бойынша екіжақты ынтымақтастықтың негізгі мәселелері талқыланды. Өзбекстанның орман шаруашылығы мемлекеттік комитетінің Төрағасы Н.Бәкіров Арал өңірінің экологиялық жағдайы және АТҚТ-да орман өсіру бойынша республика қабылдап жатқан шаралар туралы айтып берді. 2018 жылдан бастап қазіргі уақытқа дейін АТҚТ өзбекстандық бөлігінде 1,6 млн га алқапта орман мелиорациялық жұмыстар жүргізілді, оның едәуір бөлігі 1,1 млн га - аэропос. Сапар барысында Өзбекстанның орман шаруашылығы ғылыми-зерттеу институты зертханасының басшысы З.Новицкий қазақстандық тарапты АТҚТ орман өсіру тәжірибесімен таныстырды. Өзбекстан жүргізіп жатқан орман-мелиорациялық жұмыстармен тікелей танысу үшін Қазақстан делегациясының Арал теңізі аудандарына, оның ішінде біздің республикамен шектесетін аудандарға сапарлары ұйымдастырылды. Айта кету керек, Орман шаруашылығы саласындағы сарапшылар мен ғалымдардан тұратын қазақстандық делегация 4 жыл бұрын басталған орман өсіру жұмыстарының нәтижелеріне қанағаттанды. Олар аэроегу учаскелерінде сексеуілдің жақсы өмір сүруін атап өтті (шамамен 1500 дана/га). Сапар аясында делегация Өзбекстан Республикасы Президенті жанындағы Арал өңірінің халықаралық инновациялық орталығы Нүкіс қаласына барды. Орталық қызметінің негізгі міндеттері мен басым бағыттары: экожүйені және АТҚТ-дағы тұрақты тіршілік әрекетін жақсарту, сынақтар жүргізу үшін эксперименттік алаңдар құру, тұздану жағдайында технологиялар трансфері мен зерттеулер саласында халықаралық ұйымдармен ынтымақтастық, сондай-ақ аралдың кебу салдарын еңсеру және теңіз бассейнін экологиялық сауықтыру үшін мемлекеттік-жекешелік әріптестікті дамыту болып табылады. Сапардың соңғы бөлігі Нүкуу орман шаруашылығы мемлекеттік мекемесінің питомнигіне бару болды. Питомникте Арал теңізінің климатына бейімделген шөл және тұзға төзімді өсімдіктерді қоса алғанда, әртүрлі өсімдіктердің 13 түрінің тұқымдары мен қалемшелері егілді және қалемшелері отырғызылды. Сапар қорытындысы бойынша Тараптар Орман шаруашылығы саласындағы ынтымақтастық туралы Жол картасын әзірлеуге уағдаласты және Арал теңізінің проблемасын шешу үшін бірлескен жұмысқа дайын екендіктерін білдірді.