Сайрам қаласының аты бірнеше мәрте өзгерген

Сайрам қаласының аты бірнеше мәрте өзгерген

ашық дереккөзі

 width= Сайрам аты сан рет өзгерген. Тарихта бірінші рет Сарем, Сайрим деген аттары кездеседі: Иран-Тәжік тілінде «Сар» - бас. (ем-кент) мағынасын білдіреді. Сайрам сөзі арабша жазылғанда екі белгіден құралады. Ол – Сайрим, Сарем, Сайрам деп оқыла берілген. Кейбір кісілер Сарем-Сани айем екінші өмір-Нұх пайғамбардың – топан суынан кейінгі (тарих деп түсіндіреді). Арабтар VIII ғасырда Сайрамды басып алғаннан кейін қала-Исфиджаб, (ирандар Аспижаб) деп аталады. Ұлы Жібек жолындағы Оңтүстік, оның ішінде Сайрам өркендеп кетеді. Сондықтан ІХ ғасыр аяғында бұл қала Мадинат ул-Байза деп аталған. Бұл арабша сөз болып, «Ақ қала» дегені. ХІ ғасырдағы ғалым бабамыз Махмұд Қашғары былай жазды. «Сайрам-Ақ қаланың аты, оны Сайрам деп те атайды». Қытай жазбаларында Сайрамды «Сайлан, нучиген» деген атпен кездестіресіз. Қытай саяхатшылары Сюан Цзан (629-630ж), Чань Чун (1221-23ж) тағы басқалар сондай деп жазған. 1219 жыл Сайрамды басып алған Шыңғысхан Моңғол-татарлары елді Орункент деп атайды. Сайрам, оның аттары туралы Махмұд Қашғари, Ибн-Асир, Яқут Хамавий, Табари тағы басқалар жазған, хабарлаған.

Жүктелуде...