Қаланың ортасындағы Ыдырыс мешіті жайлы көптеген аңыздар бар. Адам атаның немересі осы қаланы салып, осы жерде отыз жыл өмір сүрген. Мешіт жанындағы Қызыр мешітіндегі жер асты-шілдехана болған.
Көп ғалымдардың айтуынша, мешіт ққабырғасындағы жазу исламнан бұрын пайда болғаны, оны әлі ешкім оқи алмағандығы таң қаларлық жәйт. Мешіт осы уақытқа дейін бірнеше рет қаланған.
“Рисолада” (арнауда) айтылыуынша , Иса пайғамбар заманында Сайрам және оның төңірегіндегі халықтар отқа , яғни күнді отты ұлылап , оған табыну зардуштий (зароастризм) діндегілер еді.
Сонымен қатар биік дуалдар мне қоршалған қорғандар болғандығы да айтылады, бұл ежелгі Сайрамға да қатысты еді.
